Prof. Dr. Hazım GÖKÇEN

Dünya nüfusu çok hızlı bir biçimde artmaktadır. Buna karşın, bir yandan bitkisel üretim yapılan alanlar daralırken öte yandan da kuraklık yüzünden yeterince sulanamayan tarlalarda verimlilik azalmaktadır. Bu nedenle, üretilen hayvansal ve bitkisel ürünler bu artan nüfusun ihtiyacını karşılayamamakta, Dünyada çok sayıda insan açlık sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu soruna bir çözüm yolu bulmak için bilim adamları yıllardır yeni teknolojiler deneyerek birim tarladan, birim ağaçtan ya da birim hayvandan daha çok verim alabilmek adına çabalarını sürdürmektedirler. Konumuz olan hayvancılıktan bir örnek vermek gerekirse, 1900 lü yılların başından itibaren devam eden biyoteknolojik çalışmalar sonucunda birim hayvan başına verimin artırılması konusunda önemli […]

Küçük Menderes Tarım Havzası, Dünya’da İtalya’daki Po Ovası ve Amerika Birleşik Devletlerindeki California Eyaleti ile birlikte Dünyanın üç önemli Tarım Havzası içerisinde sayılıyor. Küçük Menderes Tarım Havzasında büyükbaş hayvancılığı ve yem bitkileri üretimi yanında peynircilik, süs bitkileri ve fidan yetiştiriciliği de ön plana çıkmış durumda. Havzaya dahil olan Ödemiş, Kiraz ve Tire ilçelerinde önemli ölçüde bir inek sütü üretimi mevcut. Ödemiş ise peynirin baş kenti olarak ifade ediliyor. Gerçekten de Ödemiş ilçesinde çok sayıda küçük ve orta ölçekli hayvancılık işletmeleri faaliyet gösteriyor. Bu işletmelerde üretilen sütün büyük bölümünü işleyen yerli mandıralar önemli miktarda peynir imalatı yapıyor. Ancak bu peynirler ne […]

Değerli Meslektaşlarım, Dünya Veteriner Hekimleri Günü 29 Nisanda kutlandı. Mesleki örgütlerimiz ve çeşitli kuruluşlar bu vesileyle etkinlikler düzenlediler, bildiriler yayınladılar ama ne ulusal ne de yerel medyada mesleğimizin içinde bulunduğu sorunlara ilişkin en ufak bir görüntü ya da habere rastlandı. Ben şahsen, 50 yıllık mesleki serüveni olan bir Veteriner Hekimi olarak Dünya Veteriner Hekimleri gününü kutlamadığım gibi her zamankinden daha fazla üzüntüye kapıldım. Çünkü kökü tarihin derinliklerine kadar uzanan, geçmişi şan ve şereflerle dolu kutsal mesleğimizin bugünkü hazin durumu beni sevinmekten alıkoydu. Şimdi üzüntümün nedenlerini sizlere aktarmaya çalışacağım. Veteriner Hekimlerinin kamu kesimindeki durumu bugün tarihinin hiçbir döneminde görülmediği kadar içler […]

İzlediğim Tarım Televizyonlarının birinde, Kolombiya dilinde “ Çiftçi gibi şikayet etmek “ deyiminin bulunduğunu öğrendim. Üniversite öğrenciliğim ile birlikte yarım asrı aşan mesleki yaşantımda ben de Ülkemizdeki çiftçilerin yani tarım ve hayvancılıkla uğraşanların sürekli şikayet ettiklerini ya bizzat kendilerinden duydum ya da yayınlarda okudum. Bu zaman sürecinin önemli bir kısmında süt sığırcılığı ile uğraşan çiftçilere “ İşler nasıl? “ diye sorulduğunda alınan yanıt hep “ Yem pahalı, süt ucuz, kar edemiyoruz “ olmuştur. Besicilere gelince, günümüzde kendilerinden kilosu 25 liraya alınan karkas etin kasaplarda 50 liraya satılması karşısında şikayetin de ötesinde isyan etmekte ve bu işin sorumluluğunu aracılara yüklemektedirler. Bu […]

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı geçtiğimiz günlerde yapmış olduğu bir açıklamada, Türkiye’de 921 hastalıktan ari sığırcılık işletmesinde yılda 1.300.000 ton çiğ süt üretildiğini, bu sütlerin doğrudan tüketiciye ulaşması amacıyla bir çalışma başlattıklarını dile getirdi. Söylendiğine göre bu çalışmanın esasını, her gün anılan ari işletmelerden yakındaki marketlere gönderilecek çiğ sütün orada mevcut bir düzenek vasıtasıyla halkın kullanımına sunmak oluşturacaktır. Başlangıçta kulağa hoş gelen bu söylemin, konu enine boyuna düşünüldüğünde kimi güçlükler içerdiği hemen görülecektir. Her şeyden önce her gün sütün marketlere getirilmesi ve halka sunulması kolay bir iş değildir. Ayrıca örneğin İstanbul, Ankara gibi metropollerde yaygın bir dağıtım ağı kurulabilecek midir? […]

Dünyanın hayvancılığı gelişmiş ülkelerinin tümünde yetiştiriciler çeşitli vasıtalarla Devlet tarafından desteklenmektedir. Türkiye’de de özellikle Avrupa Birliği üyeliğinden sonra Devletin hayvancılığa verdiği destek de önemli bir artış gözlenmiştir. Bu destekler faizsiz kredi, teşvik, hibe, nakti ödeme şeklinde tanımlanabilir. Özellikle Avrupa Birliği destekli IPARD Fonları ve Güney Anadolu Projesi, Kuzey Doğu Anadolu Projesi, Konya Ovası Projesi, Doğu Anadolu Projesi gibi projelere verilen hibeler tüm destekler içinde önemli bir yer tutmaktadır. Hükumet 2017 yılında hayvancılığa verilen destekleri yılın başında bir kararname ile açıklamış bulunmaktadır. Bu desteklerden önceki yıllara göre yeni olanı dört ayını doldurmuş buzağılara verilecek destektir. Devletin özellikle zaman zaman yaşanan et […]

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca hazırlanan Uzmanlık Yönetmeliği Taslağı bir süredir gruplarımızda yeterli olmasa da tartışılıyor. Uzmanlık, geçmişte haksız bir şekilde elimizden alınan ve yıllardır meslek olarak sahip olmayı arzu ettiğimiz bir konudur. Ben bu yazımda Uzmanlık Yönetmenliği Taslağını derinlemesine irdeleyecek değilim. Sadece şunu belirtmeliyim ki, uzmanlık dalları arasına Veteriner Halk Sağlığı, Sürü Sağlığı ve Yönetimi, Su Ürünleri Hastalıkları, Arı Hastalıkları, Çiftlik Veteriner Hekimliği gibi konuların alınması son derece yerinde olmuştur. Ancak, yönetmelik bu kadar geniş tutulmasa daha iyi olurdu diye düşünüyorum. Ben izninizle, bugünü daha iyi değerlendirmek açısından, mesleğimizin son elli yılını hem bizzat yaşamış hem de incelemiş bir […]

Hayvancılık konusunda Dünya’da yapılan yoğun bilimsel araştırmaların temel amacı birim hayvan başına verimi artırmaya yöneliktir. Çünkü birim hayvan başına verim ne kadar artarsa verimin maliyeti de o kadar düşer ve işletme bundan azami karı sağlar. Tabii işin bir de sayıları hızla çoğalan insanların hayvansal proteinle beslenme boyutu vardır. Bilim adamları birim hayvan başına verimi arttırmak daha doğrusu hayvanları ıslah etmek ve ıslahın daha kısa sürede gerçekleşmesini sağlamak amacıyla biyoteknolojik yöntemler adını verdiğimiz teknikler geliştirmişlerdir. Aslında Dünyadaki ilk biyoteknolojik yöntem sun’i tohumlamadır. Bilindiği gibi sun’i tohumlama sayesinde üstün verimli bir boğadan çok sayıda üstün verimli yavru almak mümkün olmaktadır. Hayvancılığı gelişmiş […]

İşlenmiş süt tekellerinin güdümündeki Süt Konseyi 30 ay aradan sonra çiğ süt referans fiyatını 6 kuruş arttırarak 1.15 TL den 1.21 TL ye çıkardı. Deyim yerindeyse dağ fare doğurdu. Bu artış küçük üreticilere değil yüzlerce baş sağmal ineği olan mega işletmelere yaradı. Aslında küçük üretici çiğ sütünü hiç bir zaman referans fiyat olan 1.15 TL ye satamadı. Çünkü, çiğ süt fazlalığını ileri süren işlenmiş süt tekelleri Türkiye’nin hemen her yerinde özellikle örgütsüz üreticilerin sütlerini 1 TL nin altında aldılar. İşlenmiş süt tekelleri çiğ sütünü bu fiyata satmak istemeyen üreticileri de sütlerini almamakla tehdit ettiler. Örgütsüz olduğu İçin çaresiz kalan küçük […]

İneklerde döl tutmayı engelleyen nedenlerin başında bulaşıcı üreme hastalıkları gelir. Üreme hastalıkları sütçü ineklerde iki buzağılama arasındaki süreyi uzatmak, dolayısıyla bir inekten verimli yaşamı boyunca alınacak buzağı sayısını azaltmak suretiyle işletmeye büyük ekonomik zararlar verirler. Genellikle bakteriler, viruslar, protozoonlar ve küf mantarlarının neden olduğu üreme hastalıklarının ortak yanları genellikle doğal çiftleşme yoluyla bulaşmaları ve yavru atmaya neden olmalarıdır. Bu etkenler, doğal çiftleşme yanında hijyenik olmayan sun’i tohumlama uygulamaları, güç doğum ve sonun atılamaması gibi olgularda üreme organlarına yerleşerek hastalığa neden olurlar. Bu hastalıklara yakalanan inekler normal olarak kızgınlık gösterirler, ancak tohumlandıktan ya da çiftleştirildikten sonra gebe kalmayarak tekrar kızgınlığa gelirler. […]