Prof. Dr. Hazım GÖKÇEN

Hayvancılıkta Mevcut Durum ve 2021 Beklentileri


2019 yılı sonunda Hasattürk’te yazdığım, Türkiye hayvancılığının bir yılını ve gelecek beklentilerini içeren yazımı, “2020 yılı beklentilerine gelince, çok umut verici sözler söylemek mümkün değil. Ancak ithalatta bir gerileme olacağı söylenebilir. Bu da besicilerin işine yarayacaktır. Dövizde bir dalgalanma olmadığı takdirde ürün maliyetlerinde bir artış olmayacağı kesin. Azalan inek sayılarına paralel olarak düşen süt üretimi çiğ süt fiyatlarında görece bir artış sağlayabilir” diye bitirmiştim. Bu öngörülerimin bir bölümü gerçekleşti, bir bölümü de tutmadı. 2020 yılında gerçekten de beklenmedik olaylar yaşandı. Salgın ve dövizdeki artış nedeniyle ithalatta göreceli de olsa bir azalma oldu. Ancak dövizdeki dalgalanma normalin çok üzerinde olduğu için […]

Yapağının Önlenemez Yükselişi


Koyun etinden, sütünden ve yapağısından yararlanılan bir hayvandır. Ancak 1980 yılından sonra yapağı Türkiye’de eski önemini kaybetmeye başlamıştır. Oysa yapağı Cumhuriyetin başında Türkiye hayvancılığına ve sanayine yön veren bir üründü. Ayrıca ihraç ürünlerimiz arasında önemli bir yer tutuyordu. Atatürk daha Cumhuriyeti kurmadan İzmir’de ilk İktisat Kongresini düzenledi. Bu toplantıda öz kaynaklara dayalı kalkınma ve sanayileşme modeli benimsendi. O yıllarda önemli öz kaynaklardan biri de hayvanlar özellikle de koyunlardı. Ancak Türkiye’de mevcut koyunların tamamına yakını düşük verimli yerli ırklardan oluşuyordu. Koyunlar sanayi için önemli bir kaynaktı. Çünkü kurulması düşünülen yünlü dokuma sanayinin ince yapağıya ihtiyacı vardı. Türkiye’de mevcut koyunların yapağıları kalındı […]

Yeni Ekonomik Plan ve Hayvancılık


Hükumet 2023 yılına kadar geçerli olacak bir ekonomik plan hazırladı. Plana baktığımızda hayvancılığın bundan önce olduğu gibi yine ihmal edildiğini görmekteyiz. Oysa hayvancılık gerek istihdam, gerek gayri safi milli gelir gerekse katma değer üretimi bakımından ekonominin en önemli unsurlarından birisidir. Dünyada hayvancılığı gelişmiş ülkelerde mutlaka ekonomi de gelişmiştir. Planda hayvancılık bağlamında öne çıkan konulardan birisi meradır. Meraların tespit, sınırlama ve ıslahının yapılacağı belirtilmektedir. Elli yıllık meslek hayatımda okuduğum her yazıda, raporda, katıldığım toplantılarda en çok bahsedilen konu mera ıslahıdır. Hangi hükumet başa gelse programında ele alacağını vadettiği ilk konu mera ıslahı olmuştur. Ancak uygulamada mera ıslahı konusunda kayda değer çalışmalar […]

Hayvancılığın Bitmez Çilesi; Fabrika Yemi


Hayvanlar gerek yaban yaşamında gerekse evcilleştirmeden sonraki çiftlik yaşamlarında hep doğanın kendilerine sunduğu çayır otu ile beslenmişlerdir. Çünkü hayvanın doğasında ot yemek vardır. Özellikle ruminantlarda geviş getirmeyi teşvik etmesi nedeniyle kuru otun çok büyük bir önemi vardır. Entansif dediğimiz pazara yönelik modern hayvancılığa geçilince sadece otun yeterli olmadığı görülmüş ve ilk başta ota protein değeri yüksek bazı yem bitkileri ilave edilmiştir. Ancak daha sonraları verimler arttıkça rasyona enerji değeri yüksek nişastalı tane yemler eklenmiştir. Zamanla hayvanların yaşama ve verim paylarını dengeli biçimde sağlayacak yem maddelerinin bir araya getirilip bir bütün halinde sunulması bazı zorlukları da beraberinde getirmiştir. Buradaki sorun hayvanın […]

Koyunlarda Üreme Yönetimi


Günümüzde koyunculuk göreceli bir gelişme göstermektedir. Bu gelişmenin nedenleri olarak süt ve besi sığırcılığındaki krizi, kırmızı et üretimindeki açığı ve Devletin desteklerini sayabiliriz. Bu gelişmenin süt, et ve kuzu üretim artışı ile taçlanması yetiştiricilerin gelirlerini artıracaktır. Bunun için de en başta üreme yönetiminin düzgün yani döl ve kuzu veriminin, kuzu ikizlik oranının iyi olması gerekir. Bu yazıda koyunlarda üreme yönetimi üzerinde durulacaktır. Koyunlar üreme açısından mevsime bağlı çoklu kızgınlık gösteren hayvanlar olarak nitelendirilir. Bunun anlamı yılın sadece belli bir mevsiminde birden çok kızgınlık göstermeleridir. Bu mevsim kuzey yarım küre için günlerin kısalmaya yüz tuttuğu sonbahar mevsimidir. Ancak genetiği gelişmiş koyun […]

Süt İneklerinde Verimliliği Etkileyen Dört Önemli Organ


İneklerde verimlilik üzerinde etkili olan 4 önemli organ vardır. Bu organların tek tek ya da topluca etkileri sonucu verimler ortaya çıkar. Şimdi bu organları sırasıyla inceleyelim. 1-MEMELER: Memeler sütün üretildiği organlardır. İnekte biri birinden bağımsız 4 adet meme lobu bulunur. Süt meme dokusunda bulunan hücreler tarafından üretilir. Bir litre süt üretimi için memelerden 400 litre kanın geçmesi gerekir. Sağlıklı memeler dışarıya kapalı oldukları için mikropsuzdur. Çünkü meme başlarında bulunan keratin tıkaç memelere mikrop girişini engeller. Sadece sağım sırasında meme başlarındaki tıkaç kalkarak sütün akışına izin verir. O nedenle memeye mikrop en fazla sağım sırasında bulaşır. Sağımdan sonra meme başı yaklaşık […]

Hayvansal Ürünlerde Fiyat Politikaları ve Hayvancılık Destekleri


Yıllardır uygulanan istikrarsız hayvancılık politikaları yetiştiricilerin emeklerinin karşılığını almalarının önündeki en büyük engeldir. Hele son on yıldır artarak devam eden canlı hayvan ve karkas et ithalatı yetiştiricilerin sorunlarının daha da büyümesine neden olmuştur. Bugün yetiştiricilerin en büyük sorunu ürün maliyetlerinin yüksekliğidir. Bunun da temel nedeni başta fabrika yemi olmak üzere mazot, elektrik, gübre gibi girdilerin fiyatlarının sürekli artmasıdır. Günümüzde hayvan yetiştiricileri artan bu maliyetlere dayanamadıkları için ya sağmal ineklerini kestirmekte ya da işletmelerini kapatıp hayvancılığı bırakmaktadırlar. Sığırcılık işletmelerinin en önemli ürünü olan çiğ sütün fiyatı Ulusal Süt Konseyi tarafından periyodik olarak belirlenmektedir. Bu konseyde hayvancılığın paydaşları temsil edilmektedir. Ancak, konseyin […]

Hayvancılıkta Neler Oluyor?


Türkiye son altı aydır global bir pandemi ile mücadele ediyor. Bu arada, yoğun sağlık önlemleri yanında karantina ve sokağa çıkma yasağı gibi önlemler de alınıyor. Pandemiden hemen tüm sektörler olumsuz olarak etkilendi. Fabrikalar kapandı, üretim durdu, çalışanlar işsiz kaldı. Bir tek hayvancılık sektörü pandemiden etkilenmedi ve üretimini sürdürdü. Üreticiler et ve süt üretimine, yem fabrikaları yem üretimine, süt fabrikaları süt mamulleri üretimine devam ettiler. Sokağa çıkma yasağı süresince bir tek gıda satan marketler, kasaplar ve fırınlar açık kaldı. Pandemi gıdanın ne kadar stratejik bir madde olduğunu bizlere tartışmasız bir biçimde öğretti. İlk sokağa çıkma yasağı ilan edildiğinde insanlar giyim mağazalarına […]

Koyunculukta Neler Oluyor?


Koyun Türkler için çok önemlidir. Kimi tarihçiler Orta Asya’dan göçü başlatan nedenin koyunların otladığı meraların kuruması olduğunu ileri sürmektedirler. Türkler göç sırasında koyun sürülerini de beraberlerinde getirmişlerdir. Koyunun Türk edebiyatında ve halk kültüründe çok önemli bir yeri vardır. Merinos koyununun ortaya çıkış yeri Anadolu’dur. Koyun yüzyıllar boyu Türk insanının geçiminde ve beslenmesinde çok önemli bir rol oynamıştır. Ne var ki, 1980 li yılların başından itibaren koyunculuk Türkiye’de eski önemini kaybetmeye başlamıştır. Koyun etinin anlaşılmaz bazı nedenlerle insanlar tarafından az tüketilmesi, suni elyafın yapağının yerini alması, koyun sütünün değer fiyata satılamaması, meraların alan ve nitelik olarak azalması gibi nedenler koyunculuğun gerilemesine […]

Hayvan Yetiştiricilerine On Altın Öğüt


Hayvan yetiştiriciliği sanıldığı kadar kolay bir iş değildir. İşletmenin karlılığı ve devamlılığı için belli konularda azami dikkatin gösterilmesi gerekir. Aksi taktirde hayvancılıktan beklenen sonuçlar alınamaz. Hayvancılıkta karlılığın ve devamlılığın sağlanması aşağıdaki hususların yerine getirilmesine bağlıdır. BİLGİLİ OL YA DA DANIŞMAN KULLAN: Hayvancılık hakkında bilgi sahibi olmak en azından hayvanların gözlenmesi ve çalışanların denetlenmesi açısından önemlidir. Bunun yanında hayvan sağlığı ve beslenmesi ile ilgili olarak bir veteriner hekimden danışmanlık hizmeti alınması gereklidir. İŞİNİ SEV, BOL ZAMAN AYIR: Hayvancılık yapmak için işini sevmek şarttır. Hayvancılık 7 gün 24 saat çalışmayı gerektiren bir uğraştır. O nedenle sevmeyen hayvancılık yapamaz. İşletme sahibi işi sadece […]
css.php