Prof. Dr. Hazım GÖKÇEN

13. Yüzyıl Orta Asya’da Moğolların hakim olduğu karmaşık bir dönemdir. Bu yüzyılın başlarında Cengiz Han komutasındaki Moğol orduları Batıya doğru seferler düzenlemişler, Ön Asya’daki halkları kılıçtan geçirerek göçe zorlamışlardır. İşte böyle bir ortamda, 30 Eylül 1207’de kimi kaynaklara göre tüm ailesinin yaşadığı bugünkü Afganistan’ın kuzeyinde yer alan Horasan Eyaletinin Belh şehrinde kimi kaynaklara göre de babasının bir dönem görev yaptığı şimdiki Tacikistan sınırları içerisindeki Vahş Şehrinde Muhammet Celaleddin adında bir çocuk dünyaya gelir. O dönemde Büyük Selçuklu Devletine bağlı Belh Şehri her ırktan, dinden insanların birlikte yaşadığı, her türlü medeniyetin yeşereceği ortamı bulabildiği, camiler, kiliseler ve sinagoglarla dolu bir kültür […]

Batılıların Celaleddin-i Rumi, bizlerin de arapçada efendim anlamına gelen Mevlana olarak tanımladığımız büyük şair, din adamı ve mutasavvıf Mevlana Celaleddin-i Rumi Amerika’da şiir kitabı en çok satan şair olmuş ve ünlü Alman şairi Goethe tarafından şiirleri Almancaya çevrilmiştir. Kimilerine göre şimdiki Afganistan sınırları içerisindeki Belh’de, kimilerine göre de şimdiki Tacikistan sınırları içerisindeki Vahş’ta 1207 yılında Dünyaya gelen Mevlana nasıl olup ta sekiz yüz yıl sonra bir fıkıh alimliğinden Dünyaca tanınan evrensel bir şaire evrilmiştir? Bu evrilişte hiç kuşkusuz bir azeri Türkü olan Şems-i Tebrizi’nin çok büyük bir payı vardır. Mevlana ve Şems bir elmanın yarısı gibi biri birini tamamlayan iki […]

MEVLANA’NIN AŞKA DAİR BEYİTLERİ Şair der ki, sevdiğini düşünen hep yanar. Mevlana der ki, sevdiğini düşünmeyen neye yarar. Ben bir balığım, aşk ise daldığım derya. Aşktan gözlerim yaşlı olsa da, O derya gözyaşımı nerden bilir. Başımı o denizden çıkarayım desem, Balığım ya nefesim kesilir. Ne kötüdür insanın aklı ile yüreği arasında çaresiz kalması. Ne kötüdür an kadar yakın, bir asır kadar uzak olması. Ve bilir misin? Ne acıdır insanın bildiğini anlatamaması. Ben deyip susması, sen deyip ağlamaklı olması. Yaşamak direnmektir, sevmek ise güvenmek. Unutma! İnsan çoğu zaman dünyanın hakimi, Bazen de küçük bir kalbin esiridir. Güller güzeldir ama dikeni acıtır […]