Büyükşehir Yasası ve Aile Hayvancılığının Geleceği
Elde güvenilir istatistik veriler bulunmasa da Türkiye’deki toplam tarımsal işletmelerin yaklaşık %3.6 sının sadece hayvancılıkla uğraştığı bilinmektedir. Hayvancılığı gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında çok düşük sayılabilecek bu oranın dışında kalan karma işletmelerde bitkisel üretimle hayvansal üretim birlikte yapılmaktadır. Bu işletmelerde hayvancılık çokluk ailenin günlük gıda gereksinimini karşılamak, bitkisel üretim artıklarını değerlendirmek ve doğası gereği iklim koşullarına bağımlı olan bitkisel üretimin uğrayacağı olası zararları her an paraya çevrilme kolaylığı bulunan hayvancılıkla desteklemek gibi nedenlere dayalı olarak 5-10 başlık sığır ya da 10-30 başlık koyun mevcudu ile yapılmaktadır. Oysa ki, günümüzün modern işletmecilik anlayışı hayvancılıkta da girdi-çıktı ve yıllık bilanço esasına dayalı, yeni biyoteknikleri […]
Tavukçulukta Yanlış Bilinen Doğrular
Veteriner Hekimi olduğumu bilen ya da yeni öğrenen her sosyal çevreden ya da eğitim düzeyinden insan hemen “tavuklar hormonlu mu, köy yumurtası mı yoksa çiftlik yumurtası mı daha sağlıklı?” gibi sorular soruyorlar. Ben bir tavukçuluk uzmanı değilim. Kendi konumun dışında konuşmayı ve yazmayı da pek sevmem. Ancak bu sorular sıklaşınca soru soranlar karşısında mahçup olmamak için genel veteriner hekimliği bilgime ilave olarak tavukçuluk konusunda daha çok okumak, Besd-Bir’in ilgili hocalara hazırlattığı videoları daha çok izlemek durumunda kaldım. Doğal olarak bu durum ben de bir birikim oluşturdu. Bu birikimlerimi özellikle veteriner google gruplarında ve sosyal medyada paylaşarak kafasında hala kuşku bulunan […]
Türkiye’de Mera Sorunu ve Ardındaki Gerçekler
Sonunda beklenen oldu ve meralar imara açıldı. Zaten Büyük Şehir Yasası ile ortam önceden hazırlanmıştı. Köyler mahalleye dönüşünce köy ortak malı olan meralar da arsa haline geldi. Aslında meraların imara açılması olayı batılı emperyal güçlerin (A.B.D, AB, IMF, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü) Türkiye’nin aleyhine tezgahladıkları senaryonun son aşamasıdır. Bu konuya ileride değinmek üzere meralar konusunda biraz eskiye gitmek istiyorum. Türkler Anadolu’ya ayak bastığından beri üzerinde koyun ve sığır beslenen meralarımız 1950 li yılların başında Nato’ya girmemiz karşılığında verilen traktör ve zirai ilaç rüşveti sonunda vahşi biçimde sürülerek tarlaya dönüştürülmüş ve Orta Doğu’ya buğday üretmek amacıyla da ziraate açılmıştır. Uzun […]
Hayvancılığın Üvey Evladı, Koyunculuk
Koyunculuk tarih boyunca Türklerin vaz geçemedikleri bir hayvan türü olmuştur. Hatta kimi tarihçiler Türklerin Orta Asya’dan göç etmelerine koyun otlattıkları geniş steplerin kurumasının neden olduğunu ileri sürmektedirler. Nitekim göç sırasında Anadolu’ya koyun sürülerini de beraberlerinde getirmişlerdir. Savaşlara bile orduyu doyurmak amacıyla koyun sürüleri ile birlikte gittikleri söylenmektedir. Koyun ve kuzu temalı öykülere, türkülere, manilere, oyunlara halk edebiyatımızda sıkça rastlanmaktadır. Türkler, askerlerine “kınalı kuzu” adını veren, kız çocuklarını “kuzum”, erkek çocuklarını “koçum” diye seven tek millettir. Dilimizde kuzu saflığın, temizliğin, koç ise gücün, mertliğin sembolü olarak yer almaktadır. “Bugday ile koyun, gerisi oyun” deyimi yüz yıllardır söylenen bir ata sözümüzdür. İlk […]
Süt Sığırcılığında Sürü Yönetimi İlkeleri
Süt sığırcılığının amacı süt üretmek, aracı ise yavru elde etmektir. Çünkü, yavru olmayınca süt de olmaz. Süt sığırcılığının karlı olabilmesinin temel koşulları yılda bir sağlıklı yavru elde etmek ve 305 gün sürdürülebilir miktarda süt üretmektir. Bu koşulların sağlanabilmesi hiç kuşkusuz en başta Sürü Yönetimi İlkelerine sıkı sıkıya uyulmasına bağlıdır. Almanya’nın Münih Veteriner Fakültesinde Araştırma Görevlisi olarak çalışırken hocam Prof.Dr.W.Leidl’ın söylediği şu sözü hiç unutmam. Leidl bana “ Bir süt sığırı işletmesine girdiğinde önce sürü yönetimine bakacaksın. Eğer bu konuda bir eksiklik varsa o işletmede süt ve döl verimi düşer, mastitis ve buzağı ölümleri artar” demişti. Nitekim yıllar sonra büyük bir […]
Kırmızı Et Sorunu ve Ardındaki Gerçekler
Son günlerde canlı hayvan fiyatlarının artması doğal olarak kırmızı et fiyatlarının da yükselmesine neden olmuştur. Kırmızı et konusu günümüzde öylesine büyük bir önem kazanmıştır ki medyada terör haberlerinin bile önüne geçmiştir. Bu soruna, besicilerin yaklaşan kurban bayramı nedeniyle kesime hazır hayvanlarını daha pahalıya satmak amacıyla ahırlarında tuttukları ve kasten piyasaya sürmedikleri olgusunun yol açtığı da ileri sürülmüştür. Hiç kuşkusuz kırmızı et fiyatları üzerinde bu olgunun da rolü olduğu söylenebilir ama sorun sanıldığı kadar basit değildir. Türkiye’deki kırmızı et olgusunun geçmişten gelen ve bir türlü çözülemeyen yapısal sorunları vardır. Bu sorunlar arasında süt sığırcılığında ki istikrarsızlığı, çayır ve meraların kullanılamaz hale […]
İneklerde İnfertiliteye Neden Olan İmmünoljik Faktörler
Saha deneyimleri, kızgınlıkları doğru tespit edilip uygun zamanda döl verimi üstün spermalar ile çok kez tohumlanan üreme sağlığı yerinde ineklerin bir türlü gebe kalamadığını göstermiştir. Süt sığırı sürülerinde sıklıkla olmasa da görülen bu tür gebe kalamama olgularında ilk akla gelen immünolojik bir faktörün varlığıdır. Nitekim sonraki tohumlamalarda yada çiftleştirmelerde sperma yada boğa değiştirildiğinde inek gebe kalabilmektedir. Bu da bize kimi boğaların spermalarına karşı kimi ineklerde bir immun tepkinin oluştuğunu ve spermatozoon’ların agglutine olmaları sonucu döllenmenin gerçekleşmediğini göstermektedir. Hayvan organizması dışarıdan giren yabancı maddelere karşı immun tepkiyi humoral ve hücresel olmak üzere iki yoldan oluşturmaktadır. İneklerde spermatozoon’lara karşı oluşan immun tepki […]
İneklerde İnfertiliteye Neden Olan Genetik Kusurlar
İneklerde infertilite’ye neden olan genetik kusurlar kromozom anomalilerinden ve üreme organlarının ayrışması sırasında embrio’da oluşan hatalardan kaynaklanır. Çokluk ovarium’ların ve üreme kanalı’ndaki organların hiç oluşmaması, normalden küçük oluşması yada normal boyutlarda oluştuğu halde tıkalı olması gibi sonuçlar doğuran genetik kusurlar ineklerde sıklıkla görülmez. Genetik kusurlar genelde düvelerin kızgınlık göstermemesi yada tohumlanıp da gebe kalmaması durumunda anlaşılır. Genetik kusurlar bir sürüde çokluk sıkı kan yakınlığı sonucu ortaya çıkarlar ve genetik kusurlu hayvanların sürüden uzaklaştırılması veya sürüye yeni erkek kalıtımının dahil edilmesi suretiyle ortadan kaldırılabilirler. Son yapılan bilimsel araştırmalar kırka yakın kalıtsal kusurun enzim ve protein yapısında değişikliğe neden olarak genetik bozukluklara […]
İneklerde İnfertiliteye Neden Olan Beslenme Bozuklukları
Modern süt sığırı yetiştiriciliğinde son yıllarda kullanımı giderek yaygınlaşan suni tohumlama, embrio transferi gibi genetik ilerlemeyi hızlandırıcı teknikler ineklerde süt veriminin önemli ölçüde artmasına buna karşın çoğu döl verimi değerlerinin o arada da özellikle iki gebelik arası süre ve yaşam boyu buzağı sayısının göreceli bir biçimde azalmasına neden olmuştur. İneklerde süt ve döl verimi arasındaki bu negatif korelasyonu oluşturan çok sayıdaki etmenin en başında hiç kuşkusuz Enerji Balansı olgusu gelir. Enerji Balansı (EB) bir hayvanın aldığı ve harcadığı enerjinin dengesi olarak tanımlanabilir. Negatif Enerji Balansı (NEB) ise hayvanın aldığı enerjinin harcadığı enerjiden az olması durumunda ortaya çıkar. Kuru dönemde iyi […]
Milletvekilliği Genel Seçimleri Öncesi Hayvancılıkta On Sorun On Çözüm
Milletvekilliği Genel Seçimlerine iki aydan az bir zaman kaldı. Gündem o kadar yoğun ki, siyasal partiler çözüm sürecinden başkanlık sistemine, emeklilere ikramiyeden kredi kartı faizlerine kadar her konuda bol bol vaadlerde bulunuyorlar. Oysa üretici ve tüketici olarak tüm Türkiye halkını yakından ilgilendiren hayvancılığın sorunlarından kimse söz etmiyor. Biliyoruz ki hayvancılığın sorunları her geçen gün daha da ağırlaşıyor. Hane geliri arttığı ileri sürülen orta sınıf halkımız aşırı fiyat artışları yüzünden eti sadece kasap vitrinlerinde ve kurban bayramlarında görürken sayıları milyonlarca ifade edilen hayvan yetiştiricileri ürünlerinin para etmmesinden yakınıyor. Sözün kısası ortada kimsenin çözemediği karmaşık bir durum söz konusu. Ben bu yazımla […]