Hayvancılıkta Karlılığı Artırmanın Temel Yolları
HAYVANCILIKTA KARLILIÐI ARTIRMANIN TEMEL YOLLARI (Performans Dergisi,Nisan 1999,Sayı:11) Hayvancılıktan ne zaman söz edilse hemen kar edilmediği hep zarar edildiği vurgulanır da,nedendir bilinmez havancılığı bırakıp da giden olmaz.Yine de,verim düşüklüğünden,yemin pahalılığına,ürünün ucuz olmasından iç pazarın darlığına kadar bir yığın neden ileri sürülür.Oysa,alınacak basit bir iki önlem,kullanılacak etkili bir teknoloji hayvancılığı çok daha karlı hale getirebilir. Örneğin bir süt sığırcılığı işletmesini ele alalım.Bu işletmenin karlı olabilmesi en başta iki temel öğeye bağlıdır. A) Üretimin artırılması, Üretim maliyetinin düşürülmesi. Üretimin artırılması denince en başta o işletmedeki süt ineklerinin bireysel verim güçlerinin yükseltilmesi akla gelir. Bunun da yegane çözüm yolu ineklerin üstün genotipik yapılı […]
Damızlık Süt İneklerinin Seçiminde Yararlanılan Kimi Yeni Ölçütler ve Bunların Yetiştiricilikteki Yansımaları
DAMIZLIK SÜT İNEKLERİNİN SEÇİMİNDE YARARLANILAN KİMİ YENİ ÖLÇÜTLER VE BUNLARIN YETİŞTİRİCİLİKTEKİ YANSIMALARI (Performans Dergisi,Temmuz 2000 ,Sayı:25) Hayvancılık öyle kolay yapılan ve çok kar getiren bir uğraş değildir.Hele öteki üretim dallarıyla karşılaştırıldığında meşakkatli,sürekli ilgi isteyen ,çok çeşitli etmenlere bağımlı,istikrarsız bir karlılığın söz konusu olduğu bir üretim alanıdır.Hayvancılıktan arzu edilen karın sağlanabilmesi her şeyden önce ana materyali oluşturan damızlıkların üstün genotipik verimli olmalarına bağlıdır.Bu da iyi bir damızlık seçimi ve seçilen üstün verimli damızlıklardan uzun süre yararlanma sonucu sağlanabilir. Hayvancılığın temel kesimlerinden birisi olan süt sığırcılığında her hangi bir ineğin değeri yaşam süresince ürettiği süt ve yetiştiriciye sağladığı kar ile ölçülür.Ömür boyu […]
Hayvan Yetiştiriciliğinde Kayıt Tutmanın Önemi ve Yararları
HAYVAN YETİŞTİRİCİLİÐİNDE KAYIT TUTMANIN ÖNEMİ VE YARARLARI ( Performans Dergisi Eylül,2001) Bilindiği gibi ülkemizde hayvancılık yüzyıllardan beri babadan kalma usullerle yapılmaktadır.Çokluk sürü hayvancılığına dayalı bu üretim dalında sürüde dişilerle birlikte bulunan tosunlar ve boğalar kızgınlığa gelen inekleri aşarak gebe bırakmakta,doğan buzağıların babasının kim olduğu belli olmamaktadır.Böylesine ilkel bir yetiştirme ortamı ne yazık ki Türkiye sığır yetiştiriciliğinin % 80 nini oluşturmaktadır.Modern yetiştiricilik yaptığı varsayılan % 20 içerisinde de düzenli kayıt tutanların hele bilgisayar kullananların sayısı çok azdır.Oysa yakınlarda A.B.D’de Wisconsin’de inceleme olanağı bulduğum çok ayıdaki süt sığırcılığı işletmesinde kayıtların bilgisayarlarla tutulduğunu görünce ülkem adına üzüntü duydum.Kuşkusuz bu tür modern sistemlerin bir […]
Sun’i Tohumlama Nedir, Ne Değildir?
SUNİ TOHUMLAMA NEDİR NE DEÐİLDİR (Performans Dergisi Ekim,98 Sayı 6) Suni tohumlama hayvanların ıslahında ve sağlıklarının korunmasında etkin bir role sahiptir.Son yıllarda ülkemizdeki damızlıkların da genetik yönden gelişmesi suni tohumlamanın ıslahtan çok hayvanların sağlıklarının korunması amacıyla kullanılmasını özendirmiştir.Ülkemizde son yıllarda sık sık salgınlar yapan ve en başta yavru atmaya neden olarak döl verimini düşüren hatta bir bölümü insanlara da geçen buruselloz,tüberküloz,IBR gibi hastalıklar tabii tohumlama sırasında hastalıklı boğalar vasıtasıyla ineklere bulaşmaktadır.Bu hastalıklar ineklere sadece yavru attırmakla kalmamakta aynı zamanda hiç kızgınlık göstermeme,düzensiz kızgınlık gösterme,gebe kalamama gibi bozukluklara neden olmaktadır.Öte yandan ahırların hijyenik olmaması özellikle doğumdan sonraki hassas dönemde genital kanala […]
Türkiye’deki Sun’i Tohumlama Üstüne Kimi Değerlendirmeler
TÜRKİYE’DEKİ SIÐIR SUNİ TOHUMLAMASI ÜSTÜNE KİMİ DEÐERLENDİRMELER (Performans Dergisi,Haziran 1999,Sayı:13) Biyoteknolojik yöntemlerin en eskisi olarak kabul edilen suni tohumlama günümüzden yaklaşık 70 yıl önce Dünyada Rusya’dan sonra ikinci ülke olarak Türkiye’de sığırlarda uygulanmaya başlanmıştır.Bunca eskiliğine karşın Türkiye’deki Suni Tohumlamanın bugününe baktığımızda yığınlarca sorunu bulunduğunu görürüz.Bu sorunları yaygınlaşamama,etkinleşememe,verimsizlik,yüksek maliyet,tohumlanan inek sayısının azlığı,döl verimi düşüklüğü,yoğun kamu egemenliği olarak sıralayabiliriz.Saydığımız tüm bu sorunların kaynağında ise uygulamadaki statiklik yani değişmemezlik yatar.Ne yazık ki,bunca yıllık geçmişi bulunan suni tohumlama alanında şimdiye değin devletin uygulamayı serbest veteriner hekimlerle yetiştirici birliklerine de açması ve kendisinin de paralı yapması dışında organizasyon boyutunda göreceli bir ilerleme sağlanamamıştır.Suni tohumlamayı insan,hayvan […]
Dünya’da ve Türkiye’de Sun’i Tohumlamanın Tarihçesi
DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE SUNİ TOHUMLAMANIN TARİHÇESİ (Performans Dergisi,Eylül 1998,Sayı:5) Dünyadaki en eski biyoteknolojik yöntem olarak kabul edilen suni tohumlamanın 13.yüzyılda Arap aşiretleri arasındaki rekabetten doğduğu söylenmektedir.Rakip aşiretin değerli bir aygırından yavru almak isteyen öteki aşiretin bir adamını gizlice aygırın tavlasına sıkarak kısrağın vajinasına yerleştirdiği sünger ile tohum almayı başardığı tarihçilerce iddia edilmektedir.Spallanzani adlı İtalyan bilgin 18.yüzyılda erkek bir köpekten masaj yoluyla aldığı sperma ile dişi bir köpeği gebe bırakıncaya kadar bu alanda kayda değer bir gelişmenin olmadığı anlaşılmaktadır.Özellikle mikroskobun keşfini izleyen süreçte spermanın ince yapısı üzerindeki bulguların çoğalması suni tohumlamaya büyük bir ivme kazandırmıştır.Hele,sağlıklı sperma elde etmeyi kolaylaştıran suni vajenin […]
Türkiye’deki Veteriner Yüksek Öğretimi Üstüne Kimi Değerlendirmeler
TÜRKİYE’DEKİ VETERİNER YÜKSEK ÖÐRETİMİ ÜSTÜNE KİMİ DEÐERLENDİRMELER (Performans Dergisi,Mayıs 1999,Sayı:12) Tarihçilerin bildirdiklerine göre,Türkiye’deki veteriner hekimlik yüksek öğretimi her ne kadar 1842 de başlamışsa da asıl anlamlı gelişimini 1933 de Ankara’da kurulan Yüksek Ziraat Enstitüsü bünyesinde göstermiştir.Özellikle Almanya’daki nazi zulmünden kaçıp Türkiye’ye sığınan bilim adamlarının gözetiminde tümüyle alman sistemine göre biçimlendirilen veteriner hekimliği yüksek öğretimi,YÖK ‘ün kuruluşuna değin neredeyse hiç değişmemiş uzun yıllar tek bir fakülte bünyesinde süregelmiştir. YÖK’ün veteriner yüksek öğretimine verdiği zararların en önemlileri,fakülte sayılarının ve kontenjanlarının artırılması ile yıllar boyu bir örnek öğretim ve merkezden güdümlü örgütlenme biçiminin inatla dayatılmasıdır.Ne talihsizliktir ki,YÖK’ün bu dayatmacı öğretim sisteminin sonuçlarının alınmaya […]
Hayvancılıkta Çağdaş Bir İşletmecilik Modeli – KOHİ’ler
HAYVANCILIKTA ÇAÐDAŞ BİR İŞLETMECİLİK MODELİ “KOHİ” LER ( Performans Dergisi,Şubat 1999,Sayı:9) Elde güvenilir istatistiki veriler bulunmasa da Türkiye’deki toplam tarımsal işletmelerin yaklaşık %3.6 sı nın sadece hayvancılıkla uğraştığı bilinmektedir.Hayvancılığı gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında çok düşük sayılabilecek bu oranın dışında kalan karma işletmelerde bitkisel üretimle hayvansal üretim birlikte yapılmaktadır.Bu işletmelerde hayvancılık çokluk ailenin günlük gıda gereksinimini karşılamak,bitkisel üretim artışlarını hayvancılıkta değerlendirmek ve doğası gereği iklim koşullarına bağımlı olan bitkisel üretimin uğrayacağı olası zararları her an nakite çevrilme kolaylığı bulunan hayvancılıkla desteklemek gibi nedenlere dayalı olarak gerçekleştirilmektedir. Ülkemizdeki yetiştiricilerin büyük çoğunluğunun yüzyıllardır babadan kalma yöntemlerle sürdüregeldikleri hayvancılık ekstansif diye de anılan küçük aile […]
Hayvancılıkta Yeni Bir Model – Ulusal Ürün Komiteleri
HAYVANCILIKTA YENİ BİR MODEL “ULUSAL ÜRÜN KOMİTELERİ” (Performans Dergisi ,Ocak 1999,Sayı:8) Tarihi insanlık tarihi kadar olan hayvancılık,üstüne sektör mü yoksa alt sektör mü tartışmaları yapıladursun günümüzde gittikçe büyüyen bir üretim alanı haline dönmüştür.Ben olaya sektörel açıdan değil globalleşen dünyada yeni oluşan güç dengeleri açısından bakmayı yeğleyenlerdenim.Çünkü,besin değeri en yüksek gıda maddelerinin başında yer alan hayvansal ürünler nüfusu hızla artan günümüz dünyasında geleceğin en stratejik maddeleri olarak sayılmaktadır. Böylesine büyük önemine karşın,nedendir bilinmez kimi ön yargılı çevreler hayvansal üretimi tarımın bir alt sektörüymüş gibi daraltmaya hatta küçültmeye çalışmaktadır.Oysa olaya üretim araçlarının yapısı ve nitelikleri açısından bakıldığında gıda maddeleri bağlamında biri hayvansal […]
Güney Doğu Anadolu Bölgesi Hayvancılığının Sorunları ve Çözüm Önerileri
GÜNEY DOÐU ANADOLU BÖLGESİ HAYVANCILIÐININ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ (Performans Dergisi,Sayı:30) Türkiye’de son 10-15 yıla kadar hayvancılık dendi mi akla hemen Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri gelirdi.Geniş meraları,verimli otlakları,diz boyu otla kaplı bu bölgeler sürü bazında sığırcılığın ve koyunculuğun yapıldığı deyim yerindeyse hayvan ambarlarıydı.Batıdaki besiciler döküm mevsimi yani Eylül-Ekim aylarında Kars’a,Erzurum’a ,Van’a hayvan almaya gelirler,yöre üreticilerine büyük miktarda para bırakırlardı.Bu bölgelerdeki mandıralarda üretilen kaşarlar,otlu peynirler,tereyağlar batıdaki marketlerin vitrinlerini süsler,halkın sofralarından eksik olmazdı.Bir yandan da komşu ülkelere kaçak yoldan yüz binlerce sığır,koyun gider,böylece Türkiye’ye küçümsenmeyecek miktarda döviz gelirdi.Bölgedeki et kombinaları hayvanlarını kesmek için üreticilere aylar öncesinden gün verirler,hayvan pazarları,borsalar alınıp […]
