Prof. Dr. Hazım GÖKÇEN

Hayvancılıkta Karlılığı Artırmanın Temel Yolları


HAYVANCILIKTA KARLILIÐI ARTIRMANIN TEMEL YOLLARI (Performans Dergisi,Nisan 1999,Sayı:11) Hayvancılıktan ne zaman söz edilse hemen kar edilmediği hep zarar edildiği vurgulanır da,nedendir bilinmez havancılığı bırakıp da giden olmaz.Yine de,verim düşüklüğünden,yemin pahalılığına,ürünün ucuz olmasından iç pazarın darlığına kadar bir yığın neden ileri sürülür.Oysa,alınacak basit bir iki önlem,kullanılacak etkili bir teknoloji hayvancılığı çok daha karlı hale getirebilir. Örneğin bir süt sığırcılığı işletmesini ele alalım.Bu işletmenin karlı olabilmesi en başta iki temel öğeye bağlıdır. A) Üretimin artırılması, Üretim maliyetinin düşürülmesi. Üretimin artırılması denince en başta o işletmedeki süt ineklerinin bireysel verim güçlerinin yükseltilmesi akla gelir. Bunun da yegane çözüm yolu ineklerin üstün genotipik yapılı […]

Damızlık Süt İneklerinin Seçiminde Yararlanılan Kimi Yeni Ölçütler ve Bunların Yetiştiricilikteki Yansımaları


DAMIZLIK SÜT İNEKLERİNİN SEÇİMİNDE YARARLANILAN KİMİ YENİ ÖLÇÜTLER VE BUNLARIN YETİŞTİRİCİLİKTEKİ YANSIMALARI (Performans Dergisi,Temmuz 2000 ,Sayı:25) Hayvancılık öyle kolay yapılan ve çok kar getiren bir uğraş değildir.Hele öteki üretim dallarıyla karşılaştırıldığında meşakkatli,sürekli ilgi isteyen ,çok çeşitli etmenlere bağımlı,istikrarsız bir karlılığın söz konusu olduğu bir üretim alanıdır.Hayvancılıktan arzu edilen karın sağlanabilmesi her şeyden önce ana materyali oluşturan damızlıkların üstün genotipik verimli olmalarına bağlıdır.Bu da iyi bir damızlık seçimi ve seçilen üstün verimli damızlıklardan uzun süre yararlanma sonucu sağlanabilir. Hayvancılığın temel kesimlerinden birisi olan süt sığırcılığında her hangi bir ineğin değeri yaşam süresince ürettiği süt ve yetiştiriciye sağladığı kar ile ölçülür.Ömür boyu […]

Hayvan Yetiştiriciliğinde Kayıt Tutmanın Önemi ve Yararları


HAYVAN YETİŞTİRİCİLİÐİNDE KAYIT TUTMANIN ÖNEMİ VE YARARLARI ( Performans Dergisi Eylül,2001) Bilindiği gibi ülkemizde hayvancılık yüzyıllardan beri babadan kalma usullerle yapılmaktadır.Çokluk sürü hayvancılığına dayalı bu üretim dalında sürüde dişilerle birlikte bulunan tosunlar ve boğalar kızgınlığa gelen inekleri aşarak gebe bırakmakta,doğan buzağıların babasının kim olduğu belli olmamaktadır.Böylesine ilkel bir yetiştirme ortamı ne yazık ki Türkiye sığır yetiştiriciliğinin % 80 nini oluşturmaktadır.Modern yetiştiricilik yaptığı varsayılan % 20 içerisinde de düzenli kayıt tutanların hele bilgisayar kullananların sayısı çok azdır.Oysa yakınlarda A.B.D’de Wisconsin’de inceleme olanağı bulduğum çok ayıdaki süt sığırcılığı işletmesinde kayıtların bilgisayarlarla tutulduğunu görünce ülkem adına üzüntü duydum.Kuşkusuz bu tür modern sistemlerin bir […]

Hayvancılıkta Çağdaş Bir İşletmecilik Modeli – KOHİ’ler


HAYVANCILIKTA ÇAÐDAŞ BİR İŞLETMECİLİK MODELİ “KOHİ” LER ( Performans Dergisi,Şubat 1999,Sayı:9) Elde güvenilir istatistiki veriler bulunmasa da Türkiye’deki toplam tarımsal işletmelerin yaklaşık %3.6 sı nın sadece hayvancılıkla uğraştığı bilinmektedir.Hayvancılığı gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında çok düşük sayılabilecek bu oranın dışında kalan karma işletmelerde bitkisel üretimle hayvansal üretim birlikte yapılmaktadır.Bu işletmelerde hayvancılık çokluk ailenin günlük gıda gereksinimini karşılamak,bitkisel üretim artışlarını hayvancılıkta değerlendirmek ve doğası gereği iklim koşullarına bağımlı olan bitkisel üretimin uğrayacağı olası zararları her an nakite çevrilme kolaylığı bulunan hayvancılıkla desteklemek gibi nedenlere dayalı olarak gerçekleştirilmektedir. Ülkemizdeki yetiştiricilerin büyük çoğunluğunun yüzyıllardır babadan kalma yöntemlerle sürdüregeldikleri hayvancılık ekstansif diye de anılan küçük aile […]

Hayvancılıkta Yeni Bir Model – Ulusal Ürün Komiteleri


HAYVANCILIKTA YENİ BİR MODEL “ULUSAL ÜRÜN KOMİTELERİ” (Performans Dergisi ,Ocak 1999,Sayı:8) Tarihi insanlık tarihi kadar olan hayvancılık,üstüne sektör mü yoksa alt sektör mü tartışmaları yapıladursun günümüzde gittikçe büyüyen bir üretim alanı haline dönmüştür.Ben olaya sektörel açıdan değil globalleşen dünyada yeni oluşan güç dengeleri açısından bakmayı yeğleyenlerdenim.Çünkü,besin değeri en yüksek gıda maddelerinin başında yer alan hayvansal ürünler nüfusu hızla artan günümüz dünyasında geleceğin en stratejik maddeleri olarak sayılmaktadır. Böylesine büyük önemine karşın,nedendir bilinmez kimi ön yargılı çevreler hayvansal üretimi tarımın bir alt sektörüymüş gibi daraltmaya hatta küçültmeye çalışmaktadır.Oysa olaya üretim araçlarının yapısı ve nitelikleri açısından bakıldığında gıda maddeleri bağlamında biri hayvansal […]

Güney Doğu Anadolu Bölgesi Hayvancılığının Sorunları ve Çözüm Önerileri


GÜNEY DOÐU ANADOLU BÖLGESİ HAYVANCILIÐININ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ (Performans Dergisi,Sayı:30) Türkiye’de son 10-15 yıla kadar hayvancılık dendi mi akla hemen Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri gelirdi.Geniş meraları,verimli otlakları,diz boyu otla kaplı bu bölgeler sürü bazında sığırcılığın ve koyunculuğun yapıldığı deyim yerindeyse hayvan ambarlarıydı.Batıdaki besiciler döküm mevsimi yani Eylül-Ekim aylarında Kars’a,Erzurum’a ,Van’a hayvan almaya gelirler,yöre üreticilerine büyük miktarda para bırakırlardı.Bu bölgelerdeki mandıralarda üretilen kaşarlar,otlu peynirler,tereyağlar batıdaki marketlerin vitrinlerini süsler,halkın sofralarından eksik olmazdı.Bir yandan da komşu ülkelere kaçak yoldan yüz binlerce sığır,koyun gider,böylece Türkiye’ye küçümsenmeyecek miktarda döviz gelirdi.Bölgedeki et kombinaları hayvanlarını kesmek için üreticilere aylar öncesinden gün verirler,hayvan pazarları,borsalar alınıp […]

Doğu Anadolu Projesi ve Hayvancılık


DOÐU ANADOLU PROJESİ VE HAYVANCILIK ( Milliyet Gazetesi) Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerini sosyal ve ekonomik yönden kalkındırmak amacıyla hazırlan Doğu Anadolu Projesi yerinde ve zamanında alınmış önemli bir karardır.Bu olumlu girişim hiç kuşkusuz bölgede yıllardır süregelen ayrılıkçı terörün önlenmesine de büyük katkı sağlayacaktır. Terörün doğurduğu psikolojik çekingenlik olgusu nedeniyle Doğu ve Güney Doğu’da sanayi yatırımlarının yapılamadığı,mevcutların ise atıl durumda bulunduğu bir gerçektir.Bu sonuç hiç kuşkusuz işsizlik ve göç gibi terörün propaganda amacıyla kullandığı sorunları da beraberinda getirmektedir. Oysa,Doğu Ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinde bu sorunları kısa sürede çözümleyecek güçlü bir hayvancılık potansiyeli mevcuttur.Bu potansiyeli harekete geçirebilmenin başlıca koşullarını […]

Güney Doğu, Hayvancılık ve Terör


GÜNEY DOÐU,HAYVANCILIK VE TERÖR (13.8.1993, Milliyet Gazetesi) Yurdumuzun Güney Doğu Bölgesinde yıllardır süregelen ayrılıkçı terörün üstesinden sadece askeri önlemlerle gelinemeyeceği,ilave olarak ekonomik önlemlerin de alınması gerektiği sık sık vurgulanmıştır.Nitekim hükümetin aldığı son kararlar bu görüşlerin haklılığını ortaya koyması bakımından son derece önemlidir. Güney Doğu’da ekonomik kalkınmanın sağlanması kapsamında hayvancılığın öncelikle ele alınması hiç kuşkusuz çok yerinde bir karardır.Bölgede bu kararın alınmasını haklı çıkaracak pek çok neden vardır.Bu nedenlerin başında bölgenin coğrafi ve ekolojik koşullarının hayvancılığı elverişliliği gelir.Ayrıca bölge insaniı otantik olarak hayvancılığa son derecede yatkındır.Tek sorun hayvancılıktaki alt yapı eksikliğidir. Hayvancılıkta alt yapı denildiğinde,başta barınak olmak üzere kaba ve kesif […]

Hayvansal Üretim ve Özelleştirme


HAYVANSAL ÜRETİM VE ÖZELLEŞTİRME (Milliyet Gazetesi) Türkiye’de hayvansal üretimin beslenmeden sanayie,işsizlikten kalkınmaya değin tüm alanlarda hiç te küçümsenmeyecek katkılarının bulunduğu bir gerçektir.Hızla çoğalan nufusu gereksindiği bir yandan yetrli beslenme bir yandan da refah artışının sağlanmasında hayvansal üretimin artırılmasına büyük zorunluluk vardır. Hayvansal üretimin artırılmasına yönelik ilk çabaların Türkiye’de özellikle cumhuriyetten sonra ivme kazandığını görmekteyiz.Dönemin o son derece kısıtlı bütçe olanakları içerisinde dahi devlet var ettiği kuruluşlarla hayvansal üretimi artırmak anlamında yoğun etkinliklere girişmiştir.Bu kurumlar arasında haralar,üretme çiftlikleri,et kombinaları,süt ve yem fabrikaları sayılabilir..Bir bölümü başlangıçta KİT olarak kurulan,bir bölümü de daha sonra KİT haline dönüştürülen bu kuruluşların geçmişte hayvansal üretimin artırılmasına […]

GAP ve Bölge Hayvancılığı


GAP VE BÖLGE HAYVANCILIÐI (Milliyet Gazetesi) Türkiye’nin mevcut hayvancılık potansiyeli iyi değerlendirildiğinde gıda üretimi giderek azalan dünyada değil kendi kendini yakın bir gelecekte öteki ülkeleri bile besleyebilecek genişlikte büyük olanaklara sahip olduğu görülecektir.Bu potansiyelin değerlendirilmesi açısından ülkemizinGüney Doğu Anadolu Bölgesinin apayrı bir yeri ve önemi vardır. Güneydoğu Anadolu Bölgesine bu özelliği kazandıran faktörlerin başlıcalarını şöyle sıralayabiliriz.Yöre halkı geleneksel olarak hayvancılığa yatkın insanlardan oluşmaktadır.Tarıma elverişli arazilerin azlığı nedeniylebölge halkı yüz yıllardır geçimini hayvancılıktan sağlamaktadır.Türkiye’nin yerli kültür ırkları olarak tanımlayabileceğimiz sütçü Güney Doğu Anadolu sığır ırkı ile sütçü İvesi koyun ırkı bu bölgede yüz yıllardır yoğun biçimde yetiştirilmektedir.Nitekim,geçmişte kurak ve verimsiz araziye […]
css.php