Prof. Dr. Hazım GÖKÇEN

Kürdi Makamı


Kürdi Makamı genellikle piyasa şarkılarında kullanılan güncel bir makamdır. Adlarında kürdi geçen bir çok makam vardır. Bunlar arasında acem kürdi, muhayyer kürdi ve kürdili hicazkar makamları sayılabilir. Bu makamların ortak noktası genelde kendi özelliklerinin sonunda kürdili karar vermeleridir. Ancak kürdi makamının karar sesinin bir perde altındaki yani sol-rast perdesindeki inici şeddi olan kürdili hicazkar makamı çok kullanılmaktadır. Bunun dışında kürdi makamının mi-hüseyni aşiran makamına göçürülmesi ile aşkefsa makamı, re-yegah perdesine göçürülmesi ile de ferahnüma makamı elde edilir. Kürdi makamı isim olarak olmasa da biçim olarak eski bir makamdır.Ancak eski adı kürdi değil ebiselik veya ebuseliktir. Nitekim Padişah Üçüncü Murat döneminde […]

Saba Makamı


Saba Makamı Türk Sanat Müziğinin en içli, dokunaklı ve mistik makamlarından birisidir. Sabah ezanı bu makamla okunur. Ayrıca dini müziğimizde de çokça kullanılan bir makamdır. Saba makamı dörtlü ve beşlilerden oluştuğu için basit makamlar arasında değerlendirilebilir. Ancak, dizide yer alan yerinde saba dörtlüsü tam bir dörtlü değil eksik dörtlüdür, yani 22 yerine 18 komadan oluşur. Ayrıca basit makamların temel özelliği olan sekizli aralık ya da ses saba makamında görülmez, güçlüsü de temel makamlardan farklı olarak üçüncü derece do-çargah perdesidir. Dizisi: Saba Makamı yerinde ( la-dügah) bir eksik saba dörtlüsüne (KSS), do-çargah perdesinde bir zirgüleli hicaz dizisinin eklenmesinden oluşur. Kararı: la-dügah […]

Targel Nedir, Ne Değildir?


TARGEL ( Tarımsal Yayını Geliştirme Projesi ) 1 Ocak 2007 de, adından da anlaşılacağı üzere ziraat ve hayvancılıkla uğraşan çiftçilerin eğitimi amacıyla hazırlanmış bir projedir. Avrupa Birliği uygulamalarından esinlenerek hazırlanan ve başlangıçta Tarım Danışmanlığı olarak ifade edilen bu projenin en önemli niteliği Veteriner Hekimi, Ziraat Mühendisi gibi teknik personelin İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinin yönetimi altında belde, mahalle ve köylerde çiftçi ile içiçe hizmet veriyor olmasıdır. Son verilere göre bu projede 6129’u Ziraat Mühendisi, 3872’si de Veteriner Hekimi olmak üzere toplam 10.001 personel görev yapmaktadır. Başlangıçta sözleşmeli olarak istihdam edilen bu elemanlar günümüzde 4-A Daimi Köy Kadrosunda çalışmakta ve emeklilik, […]

Hicazkar Makamı


Hicazkar şed yani göçürme bir makamdır. Sadettin Arel bu makamın Zirgüleli Hicaz Makamı dizisinin sol-rast perdesine göçürülmesi suretiyle elde edildiğini bildirmektedir. Arel Zirgüleli Suzinak Makamını da aynı şekilde tarif etmiştir. Ancak, her iki makam arasında bariz farklılıklar vardır. Hicazkar Makamı inici, Zigüleli Suzinak Makamı çıkıcı-karışık bir seyir gösterir. Bu nedenle, Hicazkar Makamının 1.Derece güçlüsü sol-gerdaniye, Zirgüleli Suzinak Makamının 1.Derece güçlüsü re-neva perdesidir. Her iki makamda da la-dügah bakiyye bemollü zirgüle perdesi bulunur. Hicazkar Makamı, Zirgüleli Suzinak Makamından farklı olarak re-neva bakiyye bemollü hicaz perdesini kullanarak saba geçgisi yapar. Hicazkar Makamı dizi olarak Zirgüleli Hicaz makamının sol-rast perdesindeki inici şeddidir. Yani […]

Epitel’in Önlenemez Yükselişi


Epitel, vücudumuzu oluşturan yüz trilyon hücreden sadece biridir. Adı üstünde, epi yüzey, thelos örtü, epitel de yüzey örtüsü demektir. Yani, epitel hücreleri vücudumuzun tüm dış ve iç yüzeylerini bir elbise gibi örter. Her gün bu hücrelerden binlercesi ölür, yerine binlercesi gelir. İyi de, vücudun istisnasız her organında bol miktarda bulunan bu hücrenin yazımıza konu oluşturacak kadar büyük önemi acaba nereden kaynaklanıyor? Hemen söyleyeyim, bizler aslında epitel’den meydana geliyoruz. Yani insanların  atası epitel hücresi. Daha doğrusu, insan oluşumunun başlangıç evresi olan döllenme sırasında dişinin yumurtasını dölleyen sperm gözle görülmeyen ve büyüklüğü sadece 5-20 mikrometre (0.05-0.20 mm) olan epitel hücresinden köken almaktadır […]

Gıda Diye Yiyip İçtiğimiz Zehirler


Çevremde cola, patates cipsi ve şekerli yiyecekleri sıkça tüketen başta çocuklar olmak üzere çok sayıda insan görüyor ve çok üzülüyorum. Hatta bunları yerken gördüğüm çocukları ve gençleri kibarca uyarıyorum. Sizlerin çevresinde ve hatta en yakınında da bu tür maddeleri tüketenler olabileceğini düşünerek hazırlamış olduğum kısa bir derlemeyi bilgilerinize sunmak istiyorum. Cola, yirmi değişik maddeden oluşan ve emülgatör adı verilen bir karışımdan elde edilmektedir. Bu karışımın formülü Atlanta’da bir Bankanın kasasında saklanmakta ve şirketin üst düzey birkaç yöneticisi dışında kimyagerler de dahil hiç kimse tarafından bilinmemektedir. Bu karışımın en önemli maddesi Peru’da yetiştirilen ve yapraklarından kokain çıkarılan Coca bitkisinin sütünden elde […]

Hicaz Makamı


Türk Sanat Musıkisi’nin ana makamlarından biridir. Türk Sanat Musıkisi’nde en çok eser Hicaz Makamında bestelenmiştir. Hicaz Makamında bestelenen eserlerin sayısı 2500’ü aşkındır. Makamın dertli, içli ve can yakıcı bir havası vardır. Bu özellik donanımındaki dik kürdi ve nim hicaz perdeleri arasındaki on iki komalık açıklıktan kaynaklanmaktadır. Hicaz hem tek başına bir makamın hem de hicaz, humayun, uzzal ve zirgüleli hicaz makamlarının oluşturduğu bir ailenin adıdır. Bu dört makamın bir aile çatısı altında toplanmasının ana nedeni aralarında büyük benzerlikler bulunmasıdır. Bir kere, bu dört makam da inici-çıkıcıdır. Makamların tümünün karar perdesi la-dügah, tiz durak perdesi la-muhayyerdir.Bu dört makamda da pest tarafta […]

Uşşak Makamı


Uşşak Makamı temel ya da ana bir makamdır. Uşşak kelime anlamı olarak aşıklar anlamına geldiğinden bu makama aşıklar makamı adı verilir. Uşşak Makamı aynı Rast Makamı gibi pest bölgeleri daha çok kullandığından dini duygular oluşturan ağır başlı bir makamdır. Bu makam çok eskiden Dügah Makamı olarak anılırdı. Uşşak Makamının adı musiki tarihi boyunca pek çok değişikliğe uğramıştır. Sistemci Okuldan önce Uşşak Makamını anlatan Maragi, bu makamın cesareti ve kahramanlığı simgeleyen eserlerin bestelendiği bir makam olduğunu bildirmiş ve ebcet notası ile dizisini bile yazmıştır. Öte yandan, Maragi’nin Uşşak Makamında eserler bestelediği de bildirilmiştir. Ancak genel kanı o dönemde henüz Uşşak Makamının […]

Rast Makamı


Rast Makamı, Klasik Türk Musikisinin en temel makamlarından birisidir. Rastın farsça karşılığı doğru, düzgün, gerçek demektir. Tarihte de Ümmül Makamat yani makamların annesi olarak anılmıştır. Makamın kökeni çok eskilere dayanır. İlk kez 14.Yüzyılda Sefiyüddin Abdülmümün’ün eserlerinde rast makamına rastlanmaktadır. Abdulkadir Maragi (1360-1435)’nin aralarında Kar-ı muhteşem, Kar-ı natık ve Sofyan Nakış Bestesinin de bulunduğu 13 adet rast bestesi en eski eserlerdendir. Benli Hasan Ağa (1360-1435)’nın peşrev ve saz semaileri de rast makamında bestelenmiş en eski saz eserleridir. Sistemci Okul ve Rauf Yekta Bey sisteminde rast makamı 12 temel makamdan birisi olarak kabul edilmiştir. Bu kabul günümüzde de musıkişinaşlar tarafından benimsenmiş durumdadır.Rast […]

Yaşam Öyküm (Birinci Bölüm)


Güzel bir bahar sabahı nüfus cüzdanıma göre 20 Mayıs, rahmetli babamın not defterine kaydettiğine göre de 21 Mayıs 1949’da Niğde’nin Bor ilçesinde o dönemde dedemlerin daha sonra da Şeküre teyzelerin oturduğu, Fuat Dayının oturduğu iki katli bahçeli evin yanında, içinden su arkının geçtiği taştan evde ailenin üçüncü çocuğu olarak doğmuşum. Anne babamın ilk çocukları olan Koray kızamıktan çok küçük yaşta ölmüş. Liseyi bitirinceye kadar doğum tarihim 21 Mayıs, soyadım Gökşen idi. Ancak Üniversiteye başlarken çıkardığım nüfus kağıdımda doğum tarihimin 20 Mayıs, soyadımın Gökçen olduğunu öğrendim. Doğum günümün farklı olması ikizler burcundan mı yoksa boğa burcundan mı olduğum konusunda bir karışıklık […]
css.php