Prof. Dr. Hazım GÖKÇEN

Günümüz Dünya coğrafyasına bakıldığında Türklerin çok sayıda devlet kurduğu ya da devletlere bağlı özerk Cumhuriyetlerde yaşadığı görülecektir.  Bu devletleri: Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olarak sıralayabiliriz. Ayrıca, Tataristan, Yakutistan, Başkurdistan, Hakasya, Tuva, Nahcivan, Doğu Türkistan, Çuvaşistan, Moldova gibi özerk cumhuriyetlerde de Türkler yaşamaktadır. Öte yandan Pakistan’da, Afganistan’da, İran’da, Irak’ta, Suriye’de Türk kolonileri bulunmaktadır. Batı Avrupa’da Bulgarların, Macarların kökenini de Orta Asya Türk boylarına dayanmaktadır.  Genel olarak bakıldığında Türklerin izlerine Asya’nın en doğusunda, Pasifik Okyanusu kıyısındaki Mançurya’dan Atlas Okyanusuna kadar uzanan geniş bir alanda rastlamak mümkündür. Dünya’da böylesine geniş bir alanda iz bırakmış başka bir […]

Tarih somut verilere ve kanıtlara dayanan bir bilim dalıdır. Geçmişe dair efsane adı altında kuşaktan kuşağa nakledilerek gelen anlatımların ve anektodların hiçbir bilimsel değeri yoktur. Türk tarihi dünyada en yaygın coğrafyayı kapsayan bir tarihtir. Ünlü tarihçilerden Fritz Neumark, “ Türkler olmadan tarih yazamazsınız”, Ferdinand Braudel ise “ Türk tarihini çıkarırsanız dünya tarihi diye bir şey kalmaz” demişlerdir. Günümüzde Çin’in en batısındaki Mançurya’dan Galler’e kadar uzanan bir alanda MÖ.15.000’ lere tarihlenen bulgulara rastlanmıştır. Ancak, bilimsel ve belgesel olarak insanlık tarihinin de aydınlanmaya başladığı ve yazının kullanıldığı MÖ 3000 yıllarından itibaren çeşitli belgelerde Türk adı geçmektedir. Tarihin doğru anlaşılması için gerekli olan […]

Türklük her ne kadar Orta Asya’da doğup gelişmişse de göçler nedeniyle Sibirya’ya, Mançurya’ya, Orta ve Doğu Avrupa’ya, Kuzey Karadeniz’e, Kafkasya’ya, Hindistan’a, Ön Asya’ya, Orta Doğu’ya, Mısır’a ve Anadolu’ya yayılmış, bu bölgede devletler kurmuş bir ulustur. Bu yazıda göç eden Türk boylarından Avar’ları, Peçenek’leri ve Kıpçak’ları bulacaksınız. AVARLAR 6. yüzyılın ortalarında tarih sahnesine çıkan Avarlar, Avrupa’ya göç ederek burada önemli bir imparatorluk kurmuşlardır. Avarların kökeni hakkında çeşitli teoriler bulunsa da en yaygın görüş Asya Hunları’nın kalıntılarından biri olduklarıdır. Çin kaynaklarında adları “Juan-Juan” olarak geçmektedir. Avarlar, 6. yüzyıl ortalarında Batı’ya göç etmiş, önce Kafkaslar üzerinden Karadeniz’in kuzeyine, oradan da Orta Avrupa’ya kadar […]

Oğuzlar; Türkiye, Balkanlar, Azerbaycan, İran, Irak, Suriye ve Türkmenistan’da yaşayan Türklerin ataları olan büyük bir Türk boyudur. Çin kaynaklarında Oğuzlar iyi ata binen, iyi ok ve yay kullanabilen, savaşçı, kolay kolay boyun eğmeyen, asi bir boy olarak tanımlanmaktadır. Oğuzlara Türkmenler de denir. Oğuz adına ilk kez Yenisey Yazıtlarında rastlanmaktadır. Oğuzlar, Oğuz Kağan’ın altı oğluna bağlı yirmi dört boydan meydana gelmiştir. Bunlardan on ikisi Bozok, on ikisi Üçok koluna bağlıdır. Bozoklar; Kayı, Bayat, Alka Evli, Kara Evli, Yazır, Dodurga, Döğer, Yaparlı, Afşar, Beğ Dili, Kızık, Kargın. Üçoklar ise; Bayındır, Peçenek, Çavuldur, Çepni, Salur, Eymür, Ala Yuntlu, Yüreğir, İğdir, Büğdüz, Yıva, Kınık boylarına ayrılmışlardır. […]

Türkler tarih sahnesine günümüzde Güney Sibirya’da, Rusya Cumhuriyetine bağlı Hakasya ve Tuva Özerk Bölgelerinin yer aldığı coğrafyada çıktığı kesindir. Bu coğrafyanın merkezinde ilk Türk devletlerinin kutsal başkent olarak saydığı Ötüken bulunur. Bu bölge Baykal Gölü, Altay ve Sayan Dağları, Yenisey, Orhun ve Selenga Irmaklarının çerçevelediği, Asya kuzey- güney hattı coğrafi dilimlerinden Taygana yani orman kuşağında yer alır. Bölge ladin köknar ormanlarının, geniş mera, otlak ve yaylaların, verimli ve sulak arazilerin yer aldığı bir bölgedir. Güneyde Gobi Çölü bulunduğu için korunaklı bir yerdir. Türklerin ilk ataları bu bölgede Afanesyova, Andronova ve Karamuk gibi kültürlerin sonucunda ortaya çıkan brakisefal, beyaz derili ilk […]