II.Göktürk Devletinin Bilge Hükümdarı, Bilge Kağan
Bilge Kağan, II. Göktürk Kağanlığı’nın en önemli hükümdarlarından biridir. Asıl adı muhtemelen Mogilhan olup, “Bilge” unvanı ona sonradan verilmiştir. “Bilge” sözcüğü, bilgeliği ve aklı temsil eder. Babası, II. Göktürk Devleti’nin kurucusu Kutluk Kağan’dır. Bilge Kağan, kardeşi Kül Tigin ve veziri Tonyukuk ile birlikte devletin üç temel direğini oluşturmuştur. Tahta çıkmadan önce uzun yıllar savaşlarda komutanlık yapmıştır. Kardeşi Kül Tigin ile birlikte Çin ve diğer Türk boylarına karşı birçok zafer kazanmıştır. 716 yılında amcası Kapkan Kağan’ın ölümünden sonra tahta çıkmıştır. Yönetiminde Göktürk Devleti en parlak dönemlerinden birini yaşamıştır. Bilge Kağan, halkına refah getirmeye ve düzeni sağlamaya büyük önem vermiştir. Devletin yeniden güçlenmesi için hem askeri hem de idari […]
II.Göktürk Devletinin İkinci Hükümdarı, Kapgan Kağan
Kapgan Kağan II. Göktürk Kağanlığı’nın ikinci hükümdarıdır. “Kapgan” unvanını tahta çıkınca almıştır. “Kapgan” sözcüğü Türkçede “korkusuz, güçlü, savaşçı” anlamına gelir. Kapgan Kağan İlteriş Kağan’ın kardeşi, Bilge Kağan ve Kül Tigin’in amcasıdır. İlteriş Kağan’ın ölümünden sonra oğulları küçük olduğu için M.S. 691 yılında tahta geçmiştir. Kapgan Kağan veziri Tonyukuk ile birlikte Göktürk Devletini yeniden güçlü bir konuma getirmiştir. Çinlilerle iki kez savaş yapmış ve Göktürkler lehine başta vergi olmak üzere ağır koşullar taşıyan anlaşmalar imzalamıştır. Bu sayede Göktürkler ekonomik olarak da güçlenmiştir. Halkın vergilerini azaltarak üretimi ve ticareti teşvik etmiştir. Onun döneminde sanat, taş işçiliği ve yazıt geleneği ilerlemiştir. Kapgan Kağan […]
Kutlug Kağan (İlteriş Kağan),Türklerin Yeniden Dirilişinin Öncüsü
İlteriş Kutlug Kağan İkinci Göktürk Kağanlığı’nın kurucusudur. Asıl adı Kutlug olup “İlteriş” unvanı ona sonradan verilmiştir. “İlteriş” sözcüğü “devleti toparlayan, birleştiren” anlamına gelir. Bu sözcükten Tonyukuk Kitabelerinde sık sık bahsedilmektedir. Yazıtlarda “Tanrı Türk halkını yok olmasın diye İlteriş Kağan’ı gönderdi” sözü yer alır. Kutlug Kağan, devleti Tanrı’nın desteğiyle yeniden kurduğuna inanırdı. 630 yılında Göktürk Devleti Çinliler tarafından yıkılmıştı. Türk boyları bu yıkılışın ardından Çin egemenliği altına girmişti. Kutlug genç yaşta Çin’de tutsak durumdaki Türkleri örgütlemeye başladı. 681 yılında isyan başlatarak bağımsızlık mücadelesine girişti. Bu isyan başarıya ulaştı ve 682 yılında kutsal Ötüken bölgesinde İkinci Göktürk Kağanlığını kurdu. Halkları Türk Budun adı altında yeniden birleştirdi. […]
Türk Kağanlığının(Göktürk Devleti) Kurucusu, Bumin Kağan
Bumin Kağan (Tumen) Türklerin Kağan unvanını taşıyan ilk atasıdır. Altıncı Yüzyılda Orta Asya bozkırlarında Juan Juan’lara bağlı bir bey iken isyan ederek bağımsızlığını ilan etmiş ve Türk mitolojisinde kutsal bir yer olan Ötüken merkezli Türk Kağanlığını yani Göktürk Devletini kurmuştur. Göktürk Devleti Türk tarihinde adında Türk sözcüğü olan ilk devlettir. Bumin Kağan Orta Asya’daki dağınık boyları bir bayrak altında toplayarak Türk birliğini kurmuş, Göktürk devletini Orta Asya’nın en güçlü ve büyük İmparatorluğu haline getirmiştir. Türk milletine bağımsızlık ruhunu aşılamıştır. Bumin Kağan sadece bir savaşçı değil aynı zamanda büyük bir devlet adamıydı. Adil yönetimiyle halkın büyük sevgisini kazanmıştı. Türk töresine çok […]
Mete Han (Bagatur, Bahadır), Türk Tarihinin Efsane İmparatoru
Hunların ilk hükümdarı Teoman’dır. Teoman (M.Ö 221-209) Asya Hun İmparatorluğu’nun kurucusudur. Teoman’ın oğlu Mete Han babasının sağlığında veliaht konumundaydı. Ancak Teoman Mete Han’ı veliahtlıktan uzaklaştırıp çinli bir kadından olan oğlunu tahta geçirmek istedi. Bu nedenle Mete Han’ı komşu Yüeçilere rehin olarak gönderdi. Mete Han zekası, cesareti ve atının hızlılığı ile kaçmayı başardı. Mete Han, babası Teoman’ın kendisine verdiği 10.000 kişilik askere mutlak itaati öğretmek için ıslıklı ok eğitimi sistemi geliştirdi. Komutası altındaki askerlere o nereye ok atarsa oraya atmalarını öğretti. Bir gün en sevdiği atına ok atarak askerlerin sadakatini sınadı. Askerler onun ardından atını vurdular. Mete Han daha sonra babasını öldürerek tahtı ele geçirdi […]
Teoman (Tu-Man), Asya Hun İmparatorluğu’nun Kurucusu
Teoman, Çin kaynaklarında “Tu-Man” veya “Touman” adıyla anılır. Tarihteki ilk Türk Devleti olan Asya Hun İmparatorluğu’nun kurucusu ve ilk hükümdarıdır, M.Ö. 2. Yüzyılın sonlarında yaşadığı kabul edilmektedir. Orta Asya’daki Türk ve Moğol boylarını bir araya getirerek Orta Asya’da merkezi Ötüken olan bir devlet kurmuştur. Teoman’ın amacı, Hun topluluklarını düzenli bir yönetim altına almak ve dış tehditlere karşı güçlü bir devlet yapısı oluşturmaktı. Teoman’ın iktidara gelişiyle birlikte Hunlar, askerî bakımdan hızla güç kazandı. Bozkır savaş taktiklerini ustalıkla kullanan Hun ordusu, çevresindeki boylara karşı üstünlük sağladı. Çin kaynaklarına göre, Hunlar bu dönemde özellikle Çin’in kuzey sınırlarını tehdit eden en önemli güç haline […]
2025 Yılının Veteriner Fakültelerine Yerleştirme Sonuçları İle İlgili Kimi Değerlendirmeler
Değerli meslektaşlarım, bildiğiniz gibi dün yükseköğretim kurumlarına yerleştirme sınavı sonuçları açıklandı. Üniversiteyi kazanan tüm öğrencilere başarılar diliyorum. Her yıl olduğu gibi bu yıl da veteriner fakültelerimiz ile ilgili yaptığım özet değerlendirmeyi aşağıda bilgilerinize sunuyorum. Yurt içinde faaliyet gösteren toplam 29 adet devlete ait veteriner fakültesine bu yıl 435.9 – 337.0 puan aralığında ve 59.435 – 201.400 başarı sıralamasındaki öğrenciler yerleşti. En yüksek puanla öğrenci alan 5 fakülte sırasıyla Ankara, İstanbul, Bursa, Samsun, Aydın; en düşük puanla öğrenci alan 5 fakülte ise Kars, Hatay, Urfa, Bingöl, Siirt illerindeki veteriner fakülteleri oldu. Bu yıl kontenjan geçen yıla oranla %39 azalarak 1805 e […]
Erken Dönem Türk Tarihinde Göçler, Nedenleri ve Sonuçları
Günümüz Dünya coğrafyasına bakıldığında Türklerin çok sayıda devlet kurduğu ya da devletlere bağlı özerk Cumhuriyetlerde yaşadığı görülecektir. Bu devletleri: Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olarak sıralayabiliriz. Ayrıca, Tataristan, Yakutistan, Başkurdistan, Hakasya, Tuva, Nahcivan, Doğu Türkistan, Çuvaşistan, Moldova gibi özerk cumhuriyetlerde de Türkler yaşamaktadır. Öte yandan Pakistan’da, Afganistan’da, İran’da, Irak’ta, Suriye’de Türk kolonileri bulunmaktadır. Batı Avrupa’da Bulgarların, Macarların kökenini de Orta Asya Türk boylarına dayanmaktadır. Genel olarak bakıldığında Türklerin izlerine Asya’nın en doğusunda, Pasifik Okyanusu kıyısındaki Mançurya’dan Atlas Okyanusuna kadar uzanan geniş bir alanda rastlamak mümkündür. Dünya’da böylesine geniş bir alanda iz bırakmış başka bir […]
Şap Salgını ve Ardındaki Gerçekler
Bir süredir Türkiye genelinde, özellikle de Doğu Anadolu Bölgesindeki sığırlarda yaygın olarak görülen bulaşıcı şap hastalığı hem neden olduğu ölümler hem de hayvan pazarlarının kapatılması yüzünden hayvancılığa ve hayvan üreticilerine büyük zararlar vermektedir. Resmi olmayan rakamlara göre sadece Ardahan’da son bir ay içinde çoğu buzağı olmak üzere 10.000 sığır ölmüştür. Bin yıllardır dünyada var olan bu hastalığın tarihimiz açısında da çok önemli bir yeri ve önemi vardır. Ulusal Kurtuluş Savaşımızın en kritik bir döneminde top arabalarını ve cepheye mermi taşıyan kağnıları çeken öküz ve mandalarda yaygın bir şap ve veba salgını ortaya çıkmış, ordunun lojistik gücü neredeyse bitme noktasına gelmişti. […]
Türklerin Kökeni, Kültürel Gelişim Evreleri ve Göçler
Tarih somut verilere ve kanıtlara dayanan bir bilim dalıdır. Geçmişe dair efsane adı altında kuşaktan kuşağa nakledilerek gelen anlatımların ve anektodların hiçbir bilimsel değeri yoktur. Türk tarihi dünyada en yaygın coğrafyayı kapsayan bir tarihtir. Ünlü tarihçilerden Fritz Neumark, “ Türkler olmadan tarih yazamazsınız”, Ferdinand Braudel ise “ Türk tarihini çıkarırsanız dünya tarihi diye bir şey kalmaz” demişlerdir. Günümüzde Çin’in en batısındaki Mançurya’dan Galler’e kadar uzanan bir alanda MÖ.15.000’ lere tarihlenen bulgulara rastlanmıştır. Ancak, bilimsel ve belgesel olarak insanlık tarihinin de aydınlanmaya başladığı ve yazının kullanıldığı MÖ 3000 yıllarından itibaren çeşitli belgelerde Türk adı geçmektedir. Tarihin doğru anlaşılması için gerekli olan […]
