Hayvan yetiştiricileri aras&ında geniş çapl&ı bir kamuoyu yoklamas&ı yap&ılm&ış olsa kan&ımca ezici çoğunluğu yem fiyatlar&ın&ın pahal&ıl&ığ&ı, ürün fiyatlar&ın&ın ucuz olduğunu gerekçe göstererek kâr edemediklerini ileri süreceklerdir. Ne var ki yetiştiricilerin çoğunluğunun bilmediği husus bilinçli yap&ıld&ığ&ında hayvanc&ıl&ığ&ın en az öteki sektörler kadar kârl&ı bir ekonomik faaliyet olduğu gerçeğidir. Hayvanc&ıl&ıkta kârl&ıl&ığ&ı artt&ır&ıc&ı önlemler şöylece s&ıralanabilir.

• Hayvanc&ıl&ıkta kârl&ıl&ığ&ı azaltan etmenlerin baş&ında bağ&ıms&ız olarak yap&ılmas&ı gereken bu faaliyetin yüz y&ıllard&ır bitkisel üretimin bir yan dal&ı olarak görülmesi ve yap&ıs&ı gereği kimi doğal riskler taş&ıyan bitkisel üretimin uğrad&ığ&ı zararlar&ın hep hayvanc&ıl&ıktan karş&ılanmas&ı gibi yanl&ış bir anlay&ış gelir. O halde hayvanc&ıl&ıkta kârl&ıl&ığ&ı artt&ırman&ın öncül yolu kendi kendine yeten optimum ölçekli bağ&ıms&ız işletmelerin yayg&ınlaşt&ır&ılmas&ından geçer.

•Halk hayvanc&ıl&ığ&ında kârl&ıl&ığ&ı azaltan diğer bir neden de üretimde kullan&ılan dam&ızl&ık hayvanlar&ın çoğunluğunun düşük verimli yerli &ırklardan oluşuyor olmas&ıd&ır. Hayvanlar&ın beslenmesinde bir yaşama pay&ı bir de verim pay&ı olgusu vard&ır. İster verimli ister verimsiz olsun tüm hayvanlar&ın normal metabolik faaliyetlerini sürdürebilmeleri için yaşama pay&ı kadar yemi almalar&ı gerekir. Verim pay&ı ise hayvanlar&ın verimlerine göre artt&ır&ılmas&ı gereken yem miktar&ın&ı ifade eder. Bu bilimsel veriden hareketle ve örneğin süt s&ığ&ır&ı yetiştiriciliği söz konusu olduğundan beş adet düşün verimli inek yerine bir adet yüksek verimli inek beslemek sadece yemden değil mekandan ve sağl&ık harcamalar&ından da tasarruf sağlayarak kârl&ığ&ın önemli ölçüde artmas&ına neden olacakt&ır.

• Sağl&ıks&ız bar&ınak olgusu hayvanc&ıl&ıkta kârl&ıl&ığ&ı azaltan etmenlerin baş&ında gelir. Beton ya da kerpiçten yap&ılma kiremit çat&ıl&ı, dar pencereleri ah&ırlar ve bağlamal&ı sistem hayvanlar&ın temiz hava ve güneş yerine amonyak, karbon dioksit gibi zararl&ı gazlar&ı sürekli almalar&ına, dolay&ıs&ıyla da daha s&ık hastalanmalar&ına ve verimlerinin düşmesine neden olur. Oysa ülkemizde de giderek yayg&ınlaşan serbest dolaş&ıml&ı aç&ık ya da yar&ı aç&ık ağ&ır sistemleri hayvanlar&ın güneşten ve temiz havadan daha fazla yararlanmalar&ı sağlamak suretiyle verimliliği dolay&ıs&ıyla da kârl&ıl&ığ&ı artt&ırmaktad&ır.

•Bir hayvanc&ıl&ık işletmesinin girdileri içerisinde yemin pay&ı yaklaş&ık %70 dolay&ındad&ır. Bu, yem ne kadar ucuza temin edilirse işletme o kadar fazla kâr edecek demektir. Eskiden yemini kendisi ucuza üreten hayvan yetiştiricileri şimdilerde yem fabrikalar&ın&ın yayg&ınlaşmas&ın&ın da sonucu olarak özellikle kesif yemi fabrikalardan pahal&ıya sat&ın almaktad&ırlar. Oysa orta ölçekli bir işletme küçük bir yat&ır&ımla kesif yemin ucuza üretebileceği gibi, özellikle m&ıs&ır silaj&ı yaparak kaba yemi de ucuza üretmiş ve de k&ış boyu hayvanlar&ına besleyici değeri yüksek yem vermiş olur.

• Bir süt s&ığ&ırc&ıl&ığ&ı işletmesinin iki temel ürününden birisi yavru diğeri de süttür. İnek gebe kal&ıp yavru vermezse süt de veremeyeceğinden işletme her iki üründen de yoksun kalm&ış olur. Öyleyse ineklerin k&ıs&ır kalmamalar&ına ve sağl&ıkl&ı memelere sahip olmalar&ına özen göstermek gerekir. Bir süt s&ığ&ırc&ıl&ığ&ı işletmesinin kârl&ı olabilmesi o işletmedeki ineklerin her y&ıl bir yavru vermelerine bağl&ıd&ır. Hayvanlarda k&ıs&ırl&ık olgusu bu döngüyü bozarak işletmenin kârl&ıl&ığ&ın&ı azaltmaktad&ır. K&ıs&ırl&ık beslenmeyle doğrudan ilişkilidir. Besinlerle yeterli enerji alamayan inekler k&ıs&ır kal&ırlar. Bu yüzden ineklerin yeterli ve dengeli beslenmeleri şartt&ır. K&ıs&ırl&ık olgular&ın&ın büyük çoğunluğu doğumu izleyen ilk ay içerisinde ortaya ç&ıkar. O nedenle doğum esnas&ında ve sonras&ında ineklerin temiz ortamlarda bulundurulmalar&ı son derece önemlidir. Bir ineğin üretim yönünden en önemli organlar&ından biri de memeleridir. Halk aras&ında bir inek dört memeden ibarettir söylemi s&ıkça tekrarlan&ır. Öyle ki, bir memenin çeşitli nedenlerle körelmesi demek sütün % 25 oranda azalmas&ı demektir. Bu nedenle ineklerin temiz yerlerde bar&ınd&ır&ılmas&ına, sağ&ım s&ıras&ında memelerin temizlenmesine,sağ&ımc&ın&ın ellerinin ve sağ&ım makinelerinin temizliğine özen gösterilmelidir.

Tüm bu sayd&ığ&ım&ız ve daha sayamad&ığ&ım&ız başka önlemler hem hayvanc&ıl&ıkta kârl&ıl&ığ&ı artt&ırarak yetiştiricilerin refah&ına hizmet edecek hem de ulusal gelirimize olumlu katk&ı sağlayacakt&ır.