Günlerdir medyan&ın gündeminde düşmeyen Deli Dana da sonunda zaman&ın o ac&ımas&ız unutulmuşluk sürecine kurban gitti.An&ımsanacakt&ır,y&ıllar önce hormonlu et olay&ında da benzer süreç yaşanm&ışt&ı.Yine medyada kopart&ılan f&ırt&ına bir süre kamuoyunu meşgul etmiş daha sonra sanki hiçbir şey olmam&ış gibi halk&ım&ız hormonlu eti yemeye devam etmişti.Etkeni virüs mu yoksa protein mi;hastal&ıkl&ı et Türkiye’ye geldi mi gelmedi mi;hastal&ık insanlara bulaş&ır m&ı bulaşmaz m&ı derken Deli Dana da Hormonlu Etin ak&ıbetine uğrayarak medyan&ın gündeminde h&ızla gerilere düştü.Ne var ki,arada kimi siyasiler,bilim adamlar&ı,meslek örgütlerinin temsilcileri gazete sayfalar&ında,televizyon ekranlar&ında boy gösterdiler,birbirleriyle çelişen sözler söyleyip bol bol ahkam kestiler.Deyim yerindeyse bir kaş&ık suda f&ırt&ına kopar&ıld&ı.İngiliz halk&ı fiyatlar&ı ucuzlay&ınca deli danal&ı etleri bol miktarda sat&ın al&ıp ileride tüketmek üzere derin donduruculara depo ederken İngiltere’yi beğenmediğimiz Yunanistan’&ın yar&ıs&ı kadar bile et tüketmeyen protein fakiri halk&ım&ız medyadaki yay&ınlar&ın etkisiyle etten uzaklaşt&ı,besiciler zarar etti,kasaplar kepenk kapatt&ı,et mamulleri üreten işletmeler üretimlerini durdurdu,zaten batt&ı batacak denen ülke ekonomisi bir darbe de deli danadan yeyip iyice sars&ıld&ı.Buna karş&ın art&ık et yemez denilen al&ım gücü yüksek belli bir kesim yine kurban&ın&ı kesti,tatilden de yararlanarak et lokantalar&ın&ı,kendin pişir kendin ye cileri doldurdu,çok y&ıld&ızl&ı otellerin restoranlar&ında s&ığ&ır bonfilesi,kontrfilesi hiç eksik olmad&ı.hükümetimiz ise,birbirleriyle ve bürokrat atamalar&ıyla uğraşmaktan ülke hayvanc&ığ&ın&ın geliştirilmesi,yerli üretimin özendirilmesi gibi önemli konulara eğilemedi bile.Aç&ıkcas&ı konu zaman&ın ac&ımas&ız çark&ına kap&ıl&ıp unutulup gitti.
Asl&ında deli dana buz dağ&ın&ın üzerinde görünen ufac&ık bir bölümü o.O da,Türkiye’deki hayvanlarda hiç rastlanmad&ığ&ı halde s&ırf bat&ıdan İngiltere’den kaynakland&ığ&ı için güncellenmiş,medyaya konu olmuş bir hastal&ık.Oysa,buz dağ&ın&ın suyun alt&ındaki as&ıl görünmeyen bölümünde halk sağl&ığ&ın&ı tehdit eden ne tehlikeli hastal&ıklar var. Bunlardan sadece ikisine değinerek halk sağl&ığ&ı konusundaki umursamazl&ığ&ın ülkemizde ne boyutlara eriştiğini,kopar&ılacaksa as&ıl f&ırt&ınan&ın bu iki hastal&ıkla ilgili olarak kopar&ılmas&ı gerektiğini aç&ıklamaya çal&ışacağ&ım.
Üzerinde duracağ&ım hayvan hastal&ıklar&ından birisi tüberküloz (verem) diğeri de bruselloz ( malta hummas&ı) dur.
Tüberküloz,s&ığ&ırlardan insanlara et ve sütle bulaşan son derece tehlikeli bir hastal&ıkt&ır.Geçmişte Bursa’daki dam&ızl&ık hayvanlar üzerinde yapt&ığ&ım&ız bir araşt&ırmada ineklerin yaklaş&ık % 30 ‘unun tüberkülozlu olduğunu saptam&ışt&ık.Tüberküloz Kanununa göre ihbar&ı mecburi ve tazminatl&ı bir hastal&ıkt&ır.Bunun anlam&ı tüberkülozlu hayvan saptand&ığ&ında ilgili makamlara haber vermek zorunlu olup hasta hayvan gözlem alt&ında derhat itlaf edilir.Yani mecburi kesime tabii tutulur ve sahibine devletçe değerinin belli bir oran&ı kadar tazminat ödenir.Oysa,günümüzdeki uygulama tümüyle tersinedir.Tüberkilin ad&ı verilen son derece duyarl&ı bir test sonucu tüberkülozlu olarak saptanan inekler s&ırf bakanl&ık bütçesinde yeterli tazminat ödeneği bulunamad&ığ&ından dolay&ı ile yasaya da ayk&ır&ı biçimde itlaf edilmektedirler.Hasta inekler,süt vermeyi sürdürmekte,mikrop sütle d&ışar&ı at&ıld&ığ&ından bu sütleri bilmeyerek tüketen insanlar tüberküloza yakalanmaya ada hale gelmektedir.
Nitekin,insanlarda tüberkülozun göreceli olarak artt&ığ&ına ilişkin bir bölümü de medyaya yans&ıyan bilimsel araşt&ırma bulgular&ı son y&ıllarda t&ıp dergilerinde gittikçe daha s&ık yer almaya başlam&ışt&ır.
Tüberkülozlu bir insan&ın aylar süren işgücü kayb&ı ve tedavisi için harcanan çoğu ithal ilaçlar&ın maddi değeri hesapland&ığ&ında devlete mal oluşunun ne denli büyük meblağlara ulaşt&ığ&ı kolayca anlaş&ıl&ır.Oysa harcanan bu paran&ın dahi tazminat karş&ıl&ığ&ı olarak bakanl&ık bütçesine konsa ham tüberküloz önce hayvanlardan sonra da insanlardan eradike edilebilecek,hem de halk sağl&ığ&ı korunmuş olacakt&ır.
Bruselloz da tüberküloz gibi hayvanlardan insanlara geçen ve gebe kad&ınlarda çocuk düşürmeye,erkeklerde de k&ıs&ırl&ığa neden olan çok bulaş&ıc&ı bir hastal&ıkt&ır.Bu hastal&ıkta da insanlara brusellozlu ineklerin sütleriyle ya da sütlerinden üretilen peynirle geçer.
Tüberkülozda olduğu gibi brusellozda da hasta hayvan&ın tazminat karş&ıl&ığ&ı itlaf&ı gerekir.Hastal&ığa yakalanm&ış insanlar&ın tedavisi tüberkülozda olduğu gibi hem uzun sürer hem de pahal&ı çok say&ıda ilaç kullan&ım&ın&ı gerektirir.
Oysa yine ödenek yetersizliğinden brusellozlu hayvanlar&ın itlaf&ı da mümkün olmamakla,dolay&ıs&ıyla hayatta kalan hasta ineklerin sütleriyle ve peynirleriyle bulaşma süreğen olarak söz konusu olmaktadir.
Tüm ilgilileri buz dağ&ın&ın suyun alt&ındaki görünmeyen bölümü ile uğraşmaya çağ&ır&ır,halk&ım&ız&ın da deli danaya karş&ı göstermiş olduğu duyarl&ıl&ığa çevre kirlenmesine,hayat pahal&ıl&ığ&ına,yolsuzluklara karş&ı da göstermesini dilerim.
