Yapılan çok sayıda bilimsel araştırma insan beyninin uykuya çok büyük ölçüde gereksinim duyduğunu ortaya koymuştur.Uyku başlıca iki bölümden oluşmaktadır.Rem uykusu adı verilen bölümde insan hafızasını yenilemektedir.Bu uyku sırasında gözler hızlı hareket eder ve insan rüya görür. Rem olmayan uykuda ise vücut büyüme hormonu ve seretonin salgılamaktadır.
İnsanın uykuya dalması epifiz bezi tarafından salgılanan melatonin hormonu sayesinde olmaktadır. Vücut saatleri gündüz aktif olmak, geceleri dinlenmek üzere kurulmuştur. Havanın kararması ve akşam yemeğinden sonra salgılanmaya başlayan melatonin hormonu miktarı gece 23.00-03.00 saatleri arasında en üst düzeye çıkmaktadır. Melatonin hormonunun salgılanması için sadece havanın kararması yetmez, uyku uyulan odanın da tamamen karanlık olması gerekir. Uyku ilaçları ve beta blokerler melatonin salgılanmasını frenler. Ayrıca sigara ve alkol geç saatte içilirse melatonin salgılanması engellenir. Melatonin salgılanması sırasında vücut derecesi düşer, vücut daha az enerji tüketir, uyku sırasında aktif olmayan hücreler kendini yeniler.Bazı insanlar gün içinde uyuklamayı tercih ediyorlarsa da bu hiç de iyi bir şey değildir.
Ortalama sekiz saatlik uyku sırasında
1.Tüm organlar yavaşlayarak dinlenir, temizlenir.
2.Beyin boşalır, rüyalarla tortular dışarı atılır, zihin güçlenir.
3.Toksinler atılır, hücreler yenilenir.
4.Gün boyunca oluşan DNA hasarları tamir edilir.
5.Bağışıklılık güçlenir, dayanıklılık artar.
6.Uykuda testesteron, östrojen, adrenalin gibi hormonlar salgılanır.Bu hormonlar insanları gençleştirir,cinsel gücü arttırır.
7. Stres hormonu kortizol dengelenir, stresten kaynaklanan tüm hasarlar önlenir.
8.Melatonin uykunun sonunda yerini seratonine bırakır, bu da sabah gözlerin neşeyle, umutla açılmasını sağlar.
9.Uyku sırasında hafıza yapılandırılır.
10.Uyku psikolojik olarak dinlenmeyi sağlar.

Normal bir uyku 4 bölümden oluşur.1.Uykuya dalış, 2.Yüzeysel uyku, 3.derin uyku, 4.Rem (rapid eye movement-hızlı göz hareketi) uykusu. Her bölümün sonunda insan uyanır,ama bu uyanmalar belli belirsizdir, fark edilmez. Ancak kafada bir sorun varsa fark edilir ve sonraki bölüm uykuya dalmak zorlaşır.
Uyku süresi yaş ilerledikçe değişmekle birlikte herkesin uykusu kendine özgüdür. Yaşlılıkta uyku süresi, özellikle de rem süresi azalır.
Yetersiz uykuda kişide düşünme ile ilgili sorunlar başlar.Yeni şeyler öğrenme yavaşlar, bellek zayıflar, karar verme gücü düşer, kalp,akciğer hastalıkları, hormonal bozukluklar ortaya çıkar.Uyku bozulduğunda kasların kronik oksijen yoksunluğundan kaynaklanan fibromyalji, yumuşak kas romatizması görülür.Uyku sorunları olan bir insanın cildi hızla bozulur, yüzü ve vücudu çöker, çeşitli hastalıklar baş gösterir, cinsel gücü zayıflar. İnsan 40-50 yaşına geldiğinde epifiz faaliyeti yavaşladığı için melatonin miktarı azalır, bağışıklık sistemi zayıflar.
Uyku sırasında salgılanan melatonin depresyonu önler.Uyku ile depresyon arasında iki yönlü bir ilişki vardır.Uyku bozukluğu depresyona, depresyon uyku bozukluğuna yol açar.
Günde yedi saat uyku yaşam süresini uzatır. Amerika’ da 10.654 hastada yapılan bir araştırmada günde 6-9 saat uyuyanlarda yaşam kalitesi iyi, depresyon riski az ;6 saatin altında uyuyanlarda ise her ikisi de olumsuz bulunmuşmuştur.
Uyku stresi azaltır.
Uyku hafızayı güçlendirir.
Melatonin çok güçlü bir antioksidandır. Gece boyunca gündüz oluşan tüm hasarları onarır. Diğer antioksidanların etkisini arttırır.
Bağışıklık sisteminin en iyi gıdası uykudur.
Uyku stres hormonlarını dengeleyerek yangıyı azaltır.
İyi uyku insanı enerjik yapar.
Uyku eksikliği hormon dengesini bozar, leptin hormonu uyarılır, yağ yakma azalır.
Uyurken hücreler daha çok protein üretir. Bu protein molekülleri gündüz stres, ultraviyole ışınları ve kimi toksinlerin oluşturduğu hasarları onarır.
Uyku kanseri önler. Gece çalışan insanlarda meme ve kolon kanseri daha çok görülür. Melatonin tümör büyümesini önler.
Uyku kalbi sağlıklı tutar. Kalp krizi en fazla sabah erken saatlerde oluşur.Uyku eksikliği tansiyonu ve kolesterolü arttırır. Sonuçta kalp hastalıkları ve felç ortaya çıkar. Her gece 7-8 saat uyku kalbi sağlıklı tutar.
Uyku, yemek ve sex beynin aynı bölümünü paylaşır. Eksik uykuda insanlar bu açığı yiyeceklerle karşılar.

Kaliteli bir uyku için aşağıdaki hususlara özen gösterilmelidir.
– Her gün aynı saatte uyanın, geç yatmayın.
– Gündüz vakti olabildiğince aydınlık mekanlarda bulunun.
– Sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın. Günlük yürüyüş süresi 45 dakikadan az olmamalıdır.
– Aldığınız çay, kahve, çikolata gibi kafeinli içecekleri kısıtlayın. Günde iki fincandan fazla kahve içmeyin.
– Sigarayı azaltın, uyku sorununuz varsa tamamen bırakmayı deneyin.
– Alkol alımını kısıtlayın.
– Gündüz uykunuz geldiğinde kısa süre uyuyabilirsiniz ama gece uykusuzluk sorunu çekiyorsanız gündüz uyumayın.
– Yatak odanızı uyku ve cinsellik dışında kullanmayın.
– Yatak odanızın ısı, ışık ve gürültü açısından sizi rahat ettirecek şartlarda olmasına özen gösterin.
– Uykuya, uyanmayı arzu ettiğiniz saatten 9 saat önce başlayın.
– Uyumadan bir saat önce günlük aktiviteyi ve yemek yemeyi bırakın.
– Eğer yattıktan 15 dakika sonra hala uykuya dalmamışsanız kalkın ve başka bir odaya gidin.Uykunuz gelene kadar gevşemeye çalışın ve tekrar yatağa girin.
– Yatarken ılık süt, su, kimi bitki çayları gibi sıvılar alabilirsiniz.
– Uykuya dalmadan kitap okuyabilirsiniz.